Özgürlük

(Değerli okurlar,

Üretim katkı tartışma bölümü, tartışma ortamının gelişimine üretimlerimizle katkı olması için bir çabadır. Farklı ses ve düşüncelerin belirli bir seviyeyi ve saygıyı koruyarak kendilerini ifade edebilecekleri ve ağırlıklı olarak kendilerini bağlayacağı bir üretim alanıdır.

 Böylesi bir dönemde ideolojik teorik netleşmeye katkı sağlayacak bir mücadele içerisinde olmak, hepimizin zorunluluğu ve sorumluluğudur.

Saygılarımızla.)

ONLAR HER YERDE, PEKİ YA BİZ

Günlük koşuşturma yorgunluğu sonrasında eve gelip ayaklarımızı uzatıp akşam haberlerinin karşısına geçtiğimizde ilk onlara rastlarız. Beynimize kazınmış olan siyasi partiler, onların liderleri, liderlerin etrafındaki alkışçı siyasi yardakçılar, o gün yürütülen siyasi polemikler hep bizi beklerler. Aslında bununla da kalmaz. Radyo programlarında, gazetelerin manşet ve köşe yazılarında, reklam panolarında, güce tapan sanatçılarda, akademisyenlerde, gazetecilerde, okullarda, camilerde, elektrik, doğalgaz, su faturalarında, her yerde sırf onlar vardır. Tüm meydanlarda, caddelerde, parklarda, bahçelerde bir tek onlar vardır özgürce konuşan, toplanan, gösteri yapan. Onlar hayatımızın içindedir, hatta hayatlarımızı onlar belirler...Biz hayatı belirlenenler de yeri gelir onların hayatı için hayatlarımızı hiçe sayarız.

 

Sokaktan geçenlere sorsak, "Sizce siyaset ve siyasi partiler nedir?" diye, çoğunluk üç aşağı beş yukarı aynı tanımlamaları yapar: Siyasi partiler, talep haline dönüşen toplumsal ihtiyaçları siyasi alana taşıyan ve insanları peşlerinden sürükleme yetenekleriyle var olabilen yapılardır. Siyaset ise, talep haline dönüşen toplumsal ihtiyaçların veya öngörülerin projelendirilmesi işi-sanatıdır. Hatta siyaseti kategorilere bile ayırabiliriz. Öngörülü siyaset siyasi iradenin total ön kabulleri ve bütünü tanımlayan kriterleri olduğu halde; verili siyasette siyasi irade toplumu veri olarak kabul eder ve talep haline dönüşmüş toplumsal ihtiyaçlardan hareketle bunları kendi siyasi tercihlerine göre biçimlendirme çabası gösterir. Verili siyaset var olan önceliklidir ve onun nesnel durumu öncelikli olup var olanı talep haline dönüşmüş ihtiyaçlarının tercihlerimize göre projelendirilmesi önem kazanır.

 

Peki bu tanımlamalar gerçekte doğru mudur? Hayır. Sadece görüntüde doğrudur. Çünkü burada ellerinden "zincirlerinden" başka her şeyleri alınmış ezilen ve sömürülenlerin yardımına kendilerine bırakılan ve unuttukları en değerli miras olan diyalektik düşünce koşar ve onlara ışık tutar: "Görüntü ile öz aynı olsaydı bilim olmazdı."

 

Siyasi partiler toplumu oluşturan sınıflara dayanırlar ve gelişmiş batı toplumlarında egemen güç ve kültür burjuva sınıfı olduğu için siyasi partilerin büyük bir çoğunluğu burjuva sınıfının devletinin paralı çalışanları ve neferleri ve de bekçileridir. Onlar para karşılığında burjuva devletinin jandarmalığını yaparak burjuva sınıfının çıkarları doğrultusunda kapitalizmin bekasını temin ve tesis ederler. Çoğunluk siyasi de zengindir ve siyasi hayatı boyunca tek derdi küpünü daha çok doldurmaktır. Zengin olmayan orta karar olanlar da siyaset aracılığıyla zaten sınıf atlarlar ya da verdikleri hizmet karşılığında sınıf atlatılır. Kısacası Batı'da siyasiler maaşlı çalışanlar gibidir. Patronların, diğer bir deyişle burjuvaların maaşlı bekçi köpekleridir. Bugün dünyada yılda yaklaşık 1.4 trilyon dolar vergi kaçırılmakta ve vergiden kaçınılmaktadır. Buna olanak sağlayan ve göz yuman ise siyasilerdir. Kendi ezilenlerinin, sömürülen işçilerinin ağızlarına ise çaldıkları biçimsel demokrasi soslu milliyetçi vaatlerdir. Batı burjuvazisi ve onun siyasilerinin anladığı ifade özgürlüğü ve demokrasi toplumsal düzeni değiştirme hakkı talebinin sınırlarına kadardır. Ondan ötesi cop, biber gazı ve gözaltıdır. İşte siyaset ve siyasi partiler batıda budur.

 

Biz de ise durum biraz daha farklıdır çünkü ortada batıdaki anlamıyla devlete egemen olan bir burjuva sınıfı yoktur. Aksine devlete yaslanan ve onun sayesinde palazlanan bir burjuva sınıfı olduğundan devletin emrine amade olan bizzat burjuva sınıfının kendisidir; burjuva sınıfının emrine amade devlet değildir. Böyle olduğu için de işler vesayetle yürür. Geçmişte bu askeri vesayet idi, bugün ise sivil vesayet. Ve bu tek adamlığa, diğer bir deyişle diktatörlüğe giden yoldur. Siyasi parti lideri karar verici, siyasi parti üyeleri de el çırparak alkışlayıcı konumundadır. Batıdaki emsalleriyle tek benzerliği her ikisinin de kapitalizmin savunucusu ve koruyucusu oluşlarıdır...Fakat bizdeki kapitalizmin batıdakinden bir farkı vardır. Bizdeki "eş-dost kapitalizm"idir. Yani kamunun kaynakları usulüne uygun olarak eşe-dosta hibe edilir ve özelleştirme ve ihale altında peşkeş çekilir. Böylece yeni bir burjuva sınıfı yaratılır. Tabii ki reislerinin emrine amade bir şekilde. Ahbap-çavuş ilişkisi vardır ve iktidarda olan partiye oy verenler de kurulan "kayırmacılık ağı"ndan faydalanır. Gerçek sermayeyi iktidardakiler götürürken, onlar da toplumsal sermayeden iktidar kimliğine mensuplar olarak faydalanır. Kolay işe girerler, din adına hiç bir baskıya uğramadan gösteri hakları vardır vs... Böylece toplum karpuz gibi ikiye bölünür. Onlar ve onlardan olmayan... Böl ve yönet her türlü yönetim şeklinde güç sahibinin yararına işleyen en kullanışlı araçtır. Hele de bu araç gerici köktenci din ve gerici milliyetçilik anlayışı ile modifiye edilirse...

 

Bu duruma çözüm nedir? Gelin bu sefer tarihe başvuralım. Ama bunu yapmadan önce görünen çözüm çoğu kişinin gözünde hemen hemen şöyledir: Siyasi Parti tutumunu net olarak koymalıdır.Yaşam durağan olmadığına göre, öngörülerimiz ve toplumsal talep-yapı sürekli ve eş zamanlı olarak değişir. Hızlı değişimlerde bunu fark etmek kolaydır, yavaş değişimlerde bunun farkına varılamayabilir, öngörülerimizi mutlaklaştırarak kafamızdaki nihai dünya nizamı olarak algılamaya başlarız.(...) Sahicilik bir partinin toplumca siyasi kimlik olarak algılanmasıdır; bu ise toplumun o partide bir amaç birlikteliği, fikirsel ve kişisel bir iç tutarlılık algılanmasını gerektirir. Siyasi partiler fikri taşıyıcıların sahiciliği ve üyelerinin nitelikleriyle birlikte yaşam anlamı bulur. Bir partinin üyesi olmak o partili olmak için ne yeterli ne de gereklidir. İnsanlar parti üyesi olunca fikren o partili olmazlar, aksine fikren o partili olunca gelirler. Dolayısıyla önemli olan dostlarını o partili yapmak için çaba harcamalarıdır. Bu anlamda öncelikli görevi toplumla bağ kurmak olarak algılamalı ve üyeler kendilerini lokallerden kahvehanelere hapsetmemeli ve giderek toplumla iç içe yaşamaya çalışmalıdır. Siyasi temsil edici olanların kendi dışına çıkarak kendisine dışarıdan toplum gözüyle bakmalıdır. Siyasi kişilik kendini ne sandığı, siyasi alanda nereye oturduğu değil, başkalarının onu nasıl gördüğünü görmesidir. Verili tarihsel damar üzerine oturup oradan beslenmeye çalıştıkça hem söylemler kısırlaşır hem de zamanla o damar tükenir. Bunun anlamı siyasetin hedef alanına yeni toplumsal dinamikleri dahil etmektir. Parti fikir taşıyıcılık ile parti içi yetki ve sorumluluk dağılımını bağdaştırmalı, fikri temsil yeteneği ile görev dağılımını çakıştırmamalıdır. Bu teorisyenlerin parti üst kademelerine gelmelerini gerktirmez. Ancak parti üst kademelerinin bu işlevi eksiksiz başarabilmesini zorunlu kılar. Merkezin temsil gücü, hedef kitleyi ve toplumu etkileme, yönlendirme ve toplum nezdinde güven yaratma kapasitesi fikri taşıyıcılığıyla doğru orantılıdır. Farklı siyasi kimliklerle hayat alanı yaratmaya çalışan kişi ve gruplar platformu olmamalı parti, asgari müştereklerde oluşan partili kimliği geliştirilmeli, çalışma tarzına çift yönlü ve eleştiriye açık bir iletişim mekanizması yerleştirmelidir. Parti içinde her kademede ve kademeler atasında müzakere ve ikna mekanizmaları geçerli olması katılımcılığın ve şeffaflığın hem teşvik edilmesi ve hem de kurumsallaşması gerekir. Partimizin başarısı bize bir lütuf değil, performansımıza göre çıkacak bir durumdur .Bu dünyayı /kendimizi nasıl ne kadar sağlıklı değerlendirdiğimize bağlıdır. Bu nedenle kısır tartışmalara hapsolmadan, değerlerimizi aşırı mutlaklaştırmadan, toplumsal ihtiyaçlardan talep yaratmaya zorlanmadan, örgütün ve taşıyıcıların , kapsayıcı bir biçimde talep haline dönüşmüş toplumsal ihtiyaçlarını önceliğe alarak toplumsal bağlar kurmanın yollarının aranması ve örgütün yüzünü topluma dönmesi içinde bulunduğumuz bu sıkışık durumdan çıkışın yollarını açabiliriz.

 

Bu güzel önerme ve özlemlerin, altyapısını modern kapitalist ekonominin, üstyapısını burjuva sınıfı medeniyetinin oluşturduğu burjuva parlamentarizmi ile yönetilen modern toplumlarda uygulanması mümkün görünmemektedir. Halihazırda zaten sağ ve sol bütün partilerin programlarında adalet ve eşitlik, işsizlik ve yoksulukla mücadele vardır ve bu programların hiçbiri uygulanmamaktadır. Eğer mevcut düzende iyileştirmeler yapmak istiyorsanız siyasal partileri, adalet ve eşitlik terazisinin birazcık daha toplumun orta ve alt sınıflarından yana basmasını sağlamak için reformize etmek isteyebilirsiniz ancak bunların hepsi görüntüde yarar sağlar, özde ise ezilenlere hiçbir şey sağlamaz. Sağlaması için de önce ezilen ve sömürülenlerin devrim yapması gerekir. Ezilenlerin tarihi bunun çok iyi ve hala aşılamayan bir örneğiyle ışıl ışıl parıldamaktadır.

 

Bu, Lenin'in(Leninist değil) parti modelidir. Leninist parti modeli söz konusu olduğunda insanlar iki tutum içindedir-genelikle sol kesim. Birinci tutum bu deneyimin otoriterlikle sonuçlandığı ve reddedilmesi gerektiği yönündedir. İkinci tutum ise parti modelinin açık ve dinamik olduğu üzerinedir. Lenin savunucuları bir yere kadar haklılar. 1918 ve 1930 yılları arasında Lenin'in partisi olabildiğince şefaflık ve dinamizm taşıyordu. 1930'dan sonra ise Leninist bir partiye dönüştü. Özünde olan liderliğin hesap verebilirliğine dayanan model yerini bambaşka bir şeye bıraktı. Bu bozulmanın nedenleri bu yazının konusu olmadığı için değinmeyeceğiz. Ama kısaca şunu söyleyebiliriz; güçlü bir demokrasiye sahip bir parti tekdüzeliğin ve kemikleşmenin esiri olmamalıydı.

 

Burada önemli olan nokta günümüzde hala Lenin'in parti modelinin aşılamamış olmasıdır. Gelin sözü Vivek Chibber'e bırakalım: "Durum böyle olunca, çoğu ilericinin günümüzde yaptığı gibi, sonraki solun Leninist parti modelini reddetmesi gerektiği sonucuna varmak kolaydır. Bu görüşle ilgili sorun, başka hiçbir modelin siyasi açıdan etkili olabilecek herhangi bir yere gelmediğidir. 1960'lardan bu yana Sol'dan çıkan tüm öyle olduğu varsayılan alternatifler -çok eğilimli örgütler, horizontalist'ler, anarşistler ve onlara yakın gruplar, hareketlerin hareketi vb.- bir süreliğine harekete geçebildiler, ancak çok daha az maddi kazanımlar elde ederek, hareketleri sürdürmede az başarı sahibi oldular. Doğrusu, kadro tabanlı model o kadar başarılı oldu ki, yirminci yüzyılın her büyük hareket partisi onu bir dereceye kadar taklit etti, hatta Sağ'da bile."

 

Sonuç olarak, belki bizler gelecekte çok daha iyi bir parti modeli bulacağız ama bugün için bunun yolu 1918'den geçmektedir. Dönüp bakmamız yeterlidir. Ezilenler ve Sömürülenler adına....

 

ŞÜKRİYE ERCAN

 

 

 

 

SURİYE'DE DEVRİM, KARŞIDEVRİM VE EMPERYALİZM

 

Yassin el-Haj Saleh ile Röportaj

Ashley Smith

 

(Ç.N.: Okuyucularımız arasında ilgilenenlerden, neden bu kadar çok diyalektik düşünme yöntemine atıfta bulunduğumuzu düşünenler muhakkak olmuştur. Çünkü diyalektik yöntem gerçekleri ortaya çıkarır ve maskeleri düşürür. Sadece kapitalistlerin değil, kimi sosyalistlerin de...)

 

Yassin el-Haj Salih, Suriye Devrimi'nin en önemli figürlerinden biridir. Ülkede uzun süren bir aktivizm geçmişi var. 1980'de Suriye rejimi tarafından politik aktivizm ve Suriye Komünist Partisi(Politik Büro) üyesi olma suçundan, 20 yaşında bir tıp öğrencisiyken tutuklandı, son yılı şair Faraj Bayradqdar'ın "ölüm krallığı ve delilik" dediği Tadmor cezaevinde olmak üzere sonraki 16 yılı hapishanede geçirdi. 

 

1996'da cezaevinden salınan Saleh, siyasi bir gazeteci ve herhangi bir siyasi partiye bağlı olmayan bağımsız bir aktivist haline geldikten sonra ara verdiği tıp öğrenimini bitirdi. Suriye Devrimi'nin patlak vermesi üzerine saklandı böylece devrimin hikayesini gazetelerde ve birlikte kurduğu Suriye Devrimi'nin ilk yıldönümü adlı websitesinde anlatabildi: al-Jumhuriya (https://www.aljumhuriya.net/en).

 

Aynı zamanda Saleh, karısı ve siyasi işbirlikçisi Samira Halil ile birlikte, efsanevi Razan Zeitouneh de dahil olmak üzere bir grup eylemciyle birlikte çalışarak devrimde aktif bir rol oynamıştır. Kendilerini, Beşar Esad'ın karşıdevrim çekici ve El-Kaide, Jaysh al-Islam ve ISIS(aynı zamanda Arapça'da, Daesh olarak da bilinir) gibi Esad'ın gerici İslamcı köktenci muhaliflerin örsü arasında kalmış buldular.

Trajik olarak, Razan Zeitouneh, Wael Hamada ve Nazem Hamadi ile birlikte Samira Halil 2013'te kaçırıldı ve o zamandan beri kendilerinden haber alınamadı. İki buçuk ay yaşadığı ana şehri Rakka'dan Doğu Ghouta'ya taşınan Saleh tekrardan saklandı, ama bu sefer rejimden değil, DAEŞ'ten. 

 

 

 

International Socialist Review'dan Ashley Smith, İmkansız Devrim: Suriye Trajedisinin Anlamını Kavrama adlı ilk kitabının İngilizce'de yayınlanmasıyla aynı zamana rastlaşan Ekim ayında  Yassin al-Haj Saleh ile bir röportaj yaptı.

 

 

Devrim ve karşı-devrim konusundaki birçok toplumsal ve politik sorulara girmeden önce, Suriye'de kurtuluş mücadelesinde kendi siyasi tarihinizi sormak istiyorum. Hafız Esad rejimine karşı 16 yıl hapis yattınız. O zamanlarda sizi gitmekten ne alıkoydu?

 

Tutuklandığımda çok gençtim. hemen hemen yirmi yaşındaydım ve tıp derecesi yaptığım Aleppo Üniversitesi'nde bir öğrenciydim. O sırada rejime karşı çıkan Suriye Komünist Partisi (Siyasal Büro) üyesiydim. O zamanlar rejimi destekleyen ve şaşırtıcı şekilde bugün hala bunu yapan bir başka Komünist Partisi  vardı.

 

Yoldaşlarımın çoğuyla birlikte tutuklanmamıza neden olan "suç"umuz demokrasi savunucusu olmak ve ülkedeki politik değişim idi. 1970'lerde, demokrasi mücadelesinde örtük hedefimiz sosyalizmdi. Beşar Esad'ın babası Hafız Esad rejimine karşı mücadele kapsamında tutuklandık. On beş yıl hapis cezası aldım ve  Suriye'nin en ünlü hapishanesi olan ve dünyanın en kötülerinden biri olan Tadmor Hapishanesinde fazladan bir yıl daha ceza aldım.

 

1996 yılında serbest bırakıldıktan sonra zaten cezalandırıldığım yeni Suriye için savaşma "suç"unu işlemeye devam ettim. O tarihten beri sürekli olarak, rejimin gençliğinizi sizden çalacağı hapishaneye atılmanızı sağlayabilecek mücadeleye, Suriye'de ilerici bir değişim için mücadeleye dahil oldum.

 

Başlangıçtaki bir buçuk yılın ve Tadmor'daki son yıl haricinde  hapishanedeki koşullarımız en korkunç koşullar değildi. Tadmor'daki mahkumiyetim farklıydı. Yani 13 yıl boyunca kitaplar ve sözlükler vardı. Hapiste İngilizce öğrendim ve yüzlerce kitabı okudum. Bir bakıma, hapishaneden mezun oldum. Orada üniversiteden daha çok şey öğrendim.

 

Bazı açılardan özgür bırakan bir deneyimdi çünkü orada içimdeki hapishanelere karşı dövüştüm, özellikle de kendi egoist hapishanemin yanı sıra dar ideolojik ve politik bağlanmaya dayananlara karşı. Dolayısıyla bu sadece acımasız koşullara ve rejime karşı değildi, aynı zamanda kendime karşı da bir mücadeleydi.

 

Tabiri caizse benim kendi iç savaşım idi. Ve sonuç benim kişisel hayatımda bir devrimdi. O zamanlar rejimle olan siyasi savaşı kaybettik ve kendimize karşı savaşı kazanmaya, kendimizi özgür kılmaya ve ülkemizde ve sonrasında adalet ve özgürlük için daha büyük bir savaş için donanımlı olmaya çalıştık.

 

Bu deneyim ve çok çaresiz ve son derece zorlu olması yüzünden sanırım umutsuzluğa karşı bağışıklık kazandım. Hayatımda(çok uzun olmayan) ikinci kez ezildiğim zaman bu çok önemli bir şeydi artık. Belki bu yeni yenilgi ilkinden çok daha kötüdür. Fakat hapishanedeki tecrübem sayesinde, umutsuzluğa düşmeden, şikayet etmeden, ümitsizliğe teslim olmadan yeniden mücadele içindeyim. Olmak istediğimden çok daha kızgınım sadece.

 

Hapishaneden çıktıktan sonra ne yaptınız? Arap devrimlerinin size nasıl bir etkisi oldu, özellikle Suriyeliler ayaklandığında? Devrim ve karşı-devrim sürecinde ne yaptınız?

 

1996 yılında serbest bırakıldıktan sonra, tıp fakültesine döndüm ve derece kazandım, ancak tıbbı hiç uygulamadım. İngilizce'den çeviri yapan bir tercüman ve yazar oldum. Yoldaşlarımla yazar olarak işbirliği yaptım, ancak çoğunlukla hiçbir siyasi partiye üye değildim. Eylemcilik alanım yazma ve bazı halk etkinliklerine katılma idi. Bunlar arasında kamu alanlarında rejim karşıtı gösteriler vardı.  Mart 2005'te sokakta dövüldüm ve Mart 2004'te saatlerce tutuklandım.

 

Bir yazar olarak devrim öncesi kendi kendime bazı otosansür uyguladığımı inkar edemem ama aynı zamanda rejimin ifade özgürlüğünü boğucu kısıtlamalarını geri püskürtmeye çalıştım. Sürekli bir savaştı ve yazma politik bir eylem şekliydi ve hala öyle. Ve bu savaş yüzünden  birkaç kez karakola çağrıldım ve bir kere beni silahlarla götürdüler ve onlara gitmeye zorlamak için günlerce kimlik kartıma el koydular.

 

Devrim patlak verdiğinde, özgürce yazmak ve olan şeyin tam gerçek olduğuna inandığım şeyi anlatmak için saklandım. Suriye'de bu değişim mücadelesinin bir temsilcisi olmak istedim ve benim ve neslimin yüz binlerce insanının adalet, özgürlük, eşitlik, insan onuru ve yaşam kutsallığı için ödediği yüksek bedel adına istedim.

 

Yazarken doğrudan mücadeleye dahil oldum. Ülke içerisinde Suriye'de neler olduğunu resmedebilecek bir şahit ve katılımcı olmak istedim. İşte bu yüzden saklandım. Kendime ve başkalarına, kendi tarihimiz ve aslında dünya tarihindeki bu önemli anı anlamada yardım etmek istedim.

 

Esad rejimi Suriye'yi Batı emperyalizmine ve İslami Fundamentalizme karşı savunuyormuş gibi yaptı. Elbette bunun çoğu propaganda. Esad ailesinin diktatörlüğü döneminde Suriye rejiminin doğası neydi? Nasıl yapılandırıldı? Nasıl hüküm sürdü?

 

REJİM her zaman ikili bir oyun oynadı. Ülke içinde hepimizin dışarıdakilerden gelen, eski sömürgeci güçlerin, Batı emperyalizminin  ve İsrailîn işgal tehdidi altında olduğumuzu iddia ederek, rejim Suriyelilere şantaj yaptı. Halkta kuşatılmış kale zihniyetini ve paranoyasını büyüttü.  Bu, muhalifleri yabancı ajanlar olarak suçlamak ve Suriyelilere siyasi ve ideolojik bütünlük getirmek için her zaman yararlıydı.  

 

Aynı zamanda rejim Suriye'de ve bölgede köktencilik ve terörizme karşı bir köprü olduğu iddiasıyla Batı güçlerine şantaj yaptı. Batılı diplomatlar, gazeteciler ve akademisyenlerin huzurunda kendi halkını karalamak için her zaman hazırdı. Esadçılar bu söylemin, sözde Terörle Mücadele'leye kalkışan emperyalist güçlere pazarlanabilir olduğunu iyi biliyordu; bu aynı söylem 1980'lerin başında öldürülen onbinlerce kişinin ve şu anda devam eden karşıdevrimlerinde onbinlercesinin cinayetini meşru kıldı. 

 

Bütün bu söylemlerin altında Esad Hanedanı'nın asıl amacı, sonsuza kadar iktidarda kalmak ve ülkeyi yönetmekle birlikte gelen milyonlarca ve milyarlarca dolar ile testiyi doldurmaktır. Kısa süre önce Beşar'ın kuzeni Rami Makhlouf'un 27 milyar dolar ile en zengin Arap olduğu ortaya çıkarıldı. Hatta Suudi patron Al-Waleed bin Talal'dan bile daha zengindir.

 

Suriye, benim mali siyasi güvenlik kompleksi dediğimin mülkiyetindedir. Hafız Esad ve şimdi oğlu Beşar Esad, korkunç ve acımasız bir emniyet kurumunu yönettiler. Kayırdıkları kişilere ve yakınlarına kamu kaynaklarına erişim imkânı tanıyarak yeni bir burjuvazi yarattılar.

 

Devletin kendisi 1980'lerde en azından özelleştirildi. Esadçılar halk kaynaklarını ailelerine ve arkadaşlarına sattı. Bu özelleştirilen devleti, yeni burjuvazinin ülkemizdeki ekonomik yağmacılığının korkunç koruyucusu haline getirdiler. Bu, Suriye'deki, aile diktatörlüğü, onların müşterileri, yeni burjuvazi ve Suriye'deki en acımasız, en gizemli ve en mezhepçi emniyet kurumlarında hayat bulan muhafızların terörist sınıfının bir karışımı olan egemen sınıftır.

 

Genellikle rejim laik olarak temsil edilir. Bu doğru mu? Rejim mezhepçilik vasıtasıyla nasıl hüküm sürdü?

 

REJİM'in sözde laikliği, onun asıl mezhepçiliğini örten neredeyse tümüyle gerçeği maskeleyen ideolojik bir dış görünüştür. Böl ve yönet sadece sömürge yöntemi değildir, iki nesilden beri rejimin de yöntemi haline gelmiştir.

 

Bu arada, rejim geçmişte söyleminde laiklik sözcüğünü hiç kullanmamıştır. Beşar ya da Buthaina Shaban yalnızca bu kelimeyi batı gazetecileriyle yapılan röportajlarda kullandı. Terörle Mücadele gibi, bu sadece Batılı güçlere ve hatta Esad rejiminin faşist karakterini tanımaktan kaçınmanın yollarını arayan soldakilere satmak için başka bir ucuz metadır.

 

Suriye içinde rejim, mezheplerini esas alanların birbirlerini korkutması ve birbirlerine itimat etmemesi için Suriyelilerin aklını çelen mezhepselleşme süreci üzerinden hükmeder. Rejim, aslında bölgede yaşadığı bu bölünmeleri kontrol altında tutabilecek tek güç olarak kendini göstermeye çalışmaktadır. Bu kasıtlı bir politikadır. Mezhepçilik, Suriye'nin veya bu hususta başka herhangi bir ulusun başlangıçta var olan bir özelliği değildir. Nüfusu bölmek ve rejimi sürdürmek için ülkenin üzerine yamanmıştır.

 

Elbette, Müslümanlar ve Hıristiyanlar, Sünniler ve Aleviler, Dürziler, İsmaililer ve diğerlerine sahibiz ancak bunlar aralarında sabit değişmez sınırları olmayan dini gruplardır. Mezhep süreci, bu grupları kristalize eder, aralarında yüksek sınırlar kurar ve onları mezheplere dönüştürür. Mezhepler, Nader Hashemi ve Danny Postel'in yeni kitabında Mezhepleştirme'de gösterdiği gibi ve yazılarımda analiz etmeye çalıştığım gibi, belirli siyasi koşullar altında sosyal yapılardır.

 

Rejim kendini, Suriye'nin kendisinde ve bölgemizde ve hala Batı'daki geniş çevrelerin arasında bunun sömürgeci bir söylem olduğunu çok iyi bilerek, Sünni çoğunluğa karşı azınlıklar koruyucusu olarak adadı. Bu, rejim için bir toplumsal taban yaratmada gerçek maddi etkilere sahipti. Rejim, bu ya da tercih edilen mezhebin parçası olmak için toplumsal sermaye, gerçek ödüller ve menfaatler hibe etme etrafında inşa edilmiştir.

 

Hıristiyan olduğunuzda, "Esad'ın Suriye"sinde bir şekilde korunursunuz. Ve bu ya da şu bölgeden olun, diğerleri tutuklanabilir ya da ortadan yok edilebilir veya tutuklanacak ve yok edilecekken, siz rejim kontrol noktalarında durdurulmayacak ve sorguya çekilmeyeceksiniz. 

 

Bir pasaport almak ya da bu veya şu kökenden geliyorsanız bir iş bulmak sizin için kolay olacaktır ve eğer değilseniz çok daha zor. Bu yüzden o ya da şu gruptan olmak fakir olsanız bile size toplumsal bir sermaye sağlar. Sizi Esad rejiminin kendisine bağlayan ve topluluğunuza hapseden, sizin için çalışan bir kayırmacılık ağı vardır. Bu, mezhepler üretmenin bir yoludur.

 

Bu yüzden Suriye'deki Sünniler özellikle kızgınlar. Özellikle, kırsal alanlarda ve şehirlerin eteklerinde yaşayanların bu kayırıcı ağlara erişimi yoktur. Buna karşılık, tercih edilen azınlıklar, özellikle de aralarındaki zenginler, Esad ailesinin yönettiği bir Suriye'de bir dereceye kadar kendilerini evdeymiş gibi hissedebilirler. Diğerleri, özellikle yoksul Sünniler, evde gibi değil, yabancılaşmış gibi hissediyorlar. Dolayısıyla bazıları kolayca tanımlanır ve bazıları son derece yabancılaşmış durumdadır.

 

Rejimin neoliberalizmi benimsemesi Suriye Devrimini nasıl tetikledi?

 

İlk önce geriye gitmeliyiz ve neoliberalizm öncesinde Hafız Esad'ın devletinin doğasına ve onun politik ekonomisine bakmalıyız. Bu, Marx'ın dediği ilkel sermaye birikimin klasik örneğidir. Esadçılar tüm ülkenin kaynaklarını ulusal tekellere dönüştürdüler. Daha sonra kendileri, akrabaları ve arkadaşlarının sahip olduğu özel tekellere dönüştürmek için eşe-dosta kapitalist özelleştirmeyi kullandılar. Süreç içinde muazzam servet biriktirdiler.

 

Rejimin bu kayırdıkları ekonomiyi neoliberalleşmeye doğru itti. Herşeyi devlet mülkiyetinden alıp Suriyeli çoğunluğa fayda sağlayan tüm kurumsal yapıları kaldırmak istediler. Sonuç olarak bölgedeki en acımasız yeni burjuvazardan birinin yönetimindeydik.

 

Rejim onları korudu ve Süriyeli kitleleri protesto etmek, sendikalaşmak, müzakere yapmak ya da hatta sadece hayır diyebilmek için her fırsattan mahrum etti. Siyasi açıdan bakarsak, hiçbir hak sahibi olmayan köleler idik. Neoliberalizmi savunmak için yöneticilerimizi zenginleştiren ve çoğunluğu fakirleştiren faşist yapıların bileşimi idi. Tüm bunlar direkt olarak devrime yol açtı. 

 

Hangi sosyal sınıflar devrime katıldı ve onların talepleri nelerdi?

 

DEVRİM, hem demokrasi hem de eşitlik talebinde bulundu. Bence insanların istediği ilk şey siyasete sahip olmaktı: örgütlenme hakkına sahip olmak ve siyasi konularda kamuya açık konuşmaktı. İnsanların istediği ikinci şey, neoliberalizmin bize dayattığı azaltılmış umutlardan ve fakirleştirme deneyiminden kaynaklandı. Zenginliklerin ve sosyal ilerleme fırsatlarının yeniden dağıtılmasını istediler.

 

Devrime katılan insanlar, egemen sınıfın akraba ve eş-dostlarına geçirdikleri, kazanç temin ettikleri devlet sahipliğinden gelen rant ile değil, emekleriyle yaşayanlar, çalışan toplum dediğimden olanlardı. İlk önce orta sınıftan insanlar -öğrenciler, entelektüeller, doktorlar, mühendisler ve dişçiler- Obama ile dalga geçtiler. Ve ikinci olarak -ve bu son derece önemli olanıdır- neoliberalizm tarafından enkaza çevrilen kırsaldaki yoksullaştırılan insanları korkunç bir kuraklık birleştirdi. Çoğu kırsalı şehirlere ve şehir banliyölerine giderek terk etti.

 

Her iki grup da gelir ve geleceklerinin rejim tarafından yok edildiğinin farkındaydı. Bu yüzden siyaseti geri alma onlar için önemliydi. Bu talep ekonomik ve siyasi talepleri birleştirdi. Sovyet yönetimi altındaki Doğu Avrupa'da yaşananlara benzerdi. Yeni demokratik ve eşitlikçi bir toplum kurabilmek için rejimin çöküşünü istedik.

 

Sendika gibi sınıf örgütlenmesinin olmaması ayaklanmayı nasıl etkiledi? Sendikaların önemli bir rol oynadığı Mısır ve özellikle de Tunus gibi bölgedeki diğer ülkelerden çok farklı değil miydi?

 

Karşılaştırma göze çarpıyordu. Hem Mısır hem de Tunus diktatörlük koşulları altında yaşamalarına rağmen az çok bağımsız olan birliklere sahiptiler. Tunus Genel İşçi Sendikası çok aktifti ve nispeten bağımsızdı ve devrimde büyük bir rol oynamıştır.

 

Hem Mısır hem de Tunus'ta rejimler diktatöryeldi ancak yine de insanlar bir şekilde protesto edebildi, fikirlerini ifade edebildi ve onlarla mücadele edebildiler. Yani temel örgütlenme için alan vardı. Bu, devrimlerin her ülkedeki rejimi devirmesini kolaylaştırdı. Tunus diktatörü bir aydan kısa sürede, Mısırlının ise üç haftadan daha kısa sürede devrildi.

 

Suriye'de rejim Tunus'tan veya Mısır'dan farklıdır. Onlar diktatörlük idiler. Suriye rejimi  ise faşist bir rejim. Beşar Esad bir diktatör değildir. Çok zengin bir ırkçı eşkiyadır ve tek amacı, sonsuza kadar iktidarda kalmak ve kendinden sonra koltuğunu oğlu, Hafız'a devretmektir. Bu yüzden babasınınki ve kendi rejimi asla herhangi bir sendikaya müsamaha etmedi.

 

Aslında, doktorlar, mühendisler, avukatlar, eczacılar ve benzeri "meslek" sendikaları 1981'de dağıtıldılar, çünkü 1979'dan 1982'ye kadar olan benim ilk Esadçı savaş dediğim sırasında o zamanki azmış baskılamayı protesto ettiler. Bu sendikaların pek çok aktif üyesi uzun yıllar tutuklandı. 1992 yılında Adra cezaevinde bir kısmıyla tanıştım. Sendikaları, rejimin eş-dostu tarafından atanmış liderlik ile birlikte "yeniden kuruldu".

 

İsrail işgali altındaki Filistinlilerinkinden bile daha sert koşullar, siyasi kırım -herhangi bir ve tüm bağımsız siyasi örgütlenme türünün tamamen yok edilmesi- koşulları altında yaşıyorduk. Suriye, devrimden önce siyasi bir çöldü. Ayaklanma arifesinde partilerimiz, bağımsız sendikalarımız ve toplumsal örgütümüz yoktu.

 

Ve daha önce söylediğim gibi, rejim bilinçli olarak, Arap ve Kürtleri, Müslüman ve Hristiyanları, Sunni ve Alevileri, laik ve dini insanları birbirleriyle karşı karşıya getirterek, insanlar arasında korku ve bölünmeleri körükledi. Bu yüzden sadece örgütsüzleşmedik aynı zamanda insanlar arasında kışkırtılan ulusal bir güven krizi de vardı. Böylece, Marx'ın da söylediği gibi, kendi belirlediğimiz koşullarda bir devrim yaratamadık. 

 

Eylemciler bu sınırlamaları nasıl aştılar ve kurtulmuş bölgelerde hangi demokratik yapıları kurdular?

 

Devrim sırasında, örgütsüzlüğümüzün gerçekliğinin üstesinden gelmek için devrimci aktivistler, Yerel Koordinasyon Komiteleri (LCC) gibi olan tansiqiyyat'ı(koordinasyon grupları) yarattılar. Suriyeli aktivist arkadaşım Ömer Azız, Yerel Konsey fikrinin "babası" idi. Rejim onu 2012'de tutukladı, acımasızca ona işkence yaptı ve Adra cezaevinde ölüme terk etti.

 

Fakat fikirleri devrime sıçradı. LCC'ler ve diğer koordinasyon grupları, protestoları, bağımsız medyanın ilgisini örgütleme ve politik durumları ve ifadeleri yayınlamada kilit bir rol oynadılar. LCC'lerin bazı faaliyetlerinde yardımcı oldum. Bu gayretin ana lideri Razan Zeitouneh idi. Devrimin patlamasından iki yıl sonra Şam'da saklandığımızda işbirliği yaptık. Haziran 2011'de yayınlanan LCC'lerin ilk siyasi açıklamalarının başlıca yazarıydım.

 

Rejim, kendi egemenliğine en büyük tehdit olarak Suriyelileri birleştirmeye başlayan bu demokratik örgütlerin ortaya çıkışını gördü.  Böylece tansiqiyyat ezmek için elinden geleni yaptı. İlk bir buçuk yılda, ilk liderlerini(devrimin ilk nesli) öldürdü, tutukladı, işkence yaptı ya da sürgüne gönderdi. Bu, onların peşinden gelenleri-devrimin ikinci nesli- rejimin gittikçe artan acımasız baskısı karşısında askeri olarak kendilerini savunmaya itti. 

 

Bu yeni askeri örgütler, tansiqiyyat ve Konseylerin yerini almaya başladı. Yardım faaliyetlerine hitap eden, insanlar için gelir ve geçim malzemeleri bulmaya çalışan başka örgütler ortaya çıktı.  İki buçuk yılda bu çok ilginç ve çok yeni olan siyasi halk örgütleri neredeyse tamamen dağıtıldı.

 

Selefi askeri örgütlenme olan Jaysh el-Islam, Razan Zeitouneh'i, kocası Wael Hamada, şair ve avukat Nazem Hamadi ve eşim eski siyasi tutsak Samira al Khalil ile birlikte Aralık 2013'te kaçırdı. Bu, bütün halk tabanlı demokratik örgütlerin yok edilme işaretini verdi. Bu yolla bütün nihilist İslamcılar, Esad'ların siyasi kırımını sürdürdüler.

 

Tansiqiyyat, özellikle LCC, devrimin kalbi ve en yaratıcı ifadesi idi. Devrimin sözde temsilcileri olarak yurtdışında bulunan resmi muhalefetten çok farklıydı. Sözde temsilciler, tabanda hareketin hakiki temsilcileri asla değildiler ancak bölgesel ve emperyal güçler ile birlikte kendi kendini tayin etmiş arabuluculardı.

 

Tansiqiyyat son derece zor koşullarda direnmeye çalıştı. 2017 yılına kadar ve rejim ve Rus bombardımanı altında bile, Halep'in güneybatısındaki Saraqib'teki yerel meclisler ve Doğu Ghouta'daki Saqba'daki özgür meclisler için bağımsız seçimlere tanık olduk. Tabii ki Batı medyası bu seçimlere hiç ilgi göstermedi.

 

Rejim devrime, karşı-devrimin oyun kitabında yer alan acımasız baskı ve savaştan tutun da böl ve yönete kadar her türlü hileyle karşılık verdi. Onlar ne yaptılar? Dini bölünmeleri kırbaçlayarak ve mezhepçiliği özellikle silahlandırarak nasıl manipüle ettiler?

 

Rejim, ölüm kalım savaşında olduğunu biliyordu. Güçlü noktası, bunun farkına varması ve kesinlikle hiçbir şeye ödün vermeme kararlılığı idi. En ufak bir reformu bile kabul ederek iktidarı elinde tutamayacağını biliyordu. O kadar kırılgandı ve bu yüzden tepkisinde kesinlikle zalim olmak zorundaydı.

 

Ülkenin yok olması anlamına gelse de herhangi bir değişimi durdurmak için savaşmak zorunda olduklarını biliyorlardı. Sloganları, "Ya Esad Ya Da Ülkeyi Yakarız!" idi. Bunların hepsini açıkça söylediler. Esad'ın daha önce bahsettiğim milyarder kuzeni olan Rami Makhlouf, 2011'de New York Times'da merhum Anthony Shadid tarafından yapılan röportajda rejimin sonuna kadar savaşacağını söyledi. Ve aslında savaştılar. Herhangi bir siyasi çözümü kabul etmeyi reddettiler.

 

İlk önce, devrime karşı acımasız bir savaş açtılar. Fakat adil bir şekilde değil mezhepçi bir tavırda yürüttüler. Devrimin ilk yılında devrime katılan neredeyse her kesimden insanları bir düşünün; Araplar, Kürtler, Müslümanlar, Hristiyanlar, Aleviler ve Sünniler.  Bu doğmakta olan birliği bölmek için rejim oransız bir şekilde zalimliğini pay etti. Özellikle Sünni Arapları hedef aldı ve nüfusun bu kesimi bombalama, cinayet, işkence ve tecavüz olaylarına maruz kaldı.

 

 

 

Bunlardan biri olan Zahran Aloush, karımı ve yoldaşlarımı kaçıran Jaysh al Islam grubunun lideri oldu. Adamın sadec iki buçuk yıl rejim tarafından hapiste tutulduğu çok açık. Lütfen, Samira gibi insanların hapishanede dört yıl kaldıklarını ve benim gibi "laik" rejimimizin hapishanelerinde çok daha fazla yıl harcadıklarını unutmayın.

 

Rejimin en sevdiği düşman İslamcı köktenciler idir. Onları iki nedenden dolayı tercih ettiler: ilki, dar kafalı ve mezhepçi olarak tüm devrime iftira etmek için; ve ikincisi, sözde koruyucuları olarak tüm dini azınlıkları rejime bağlamak için.

 

Devrim, rejimin mezhepçilik kullanımıyla nasıl savaştı?

 

Devrimin ilk yılında mezhepsel ayrımların üstesinden gelmeye yöneldik. Ancak, Devrimin militarize edilmesi ve Sünnilere yönelik ayrımcı şiddet, mezhepselleşmenin derinleşmesine yol açtı. Sünniler daha Sünni hale geldi ve diğer dini gruplaşmalar da oldu.

 

Ve bu izlenen yol rejim için en iyi dünya idi. Hıristiyanların daha Hıristiyan olmasını, Aleviler daha Aleviye dönüşmesini ve Sünnilerin daha Sünni, Kürtlerin daha fazla Kürt olmasını ve hiç kimsenin daha fazla Suriyeli olmamasını ister.  Bu Suriyeli olmayan gruplar arasında dengelenen ülkedeki tek Suriyeli kurum olmak istiyor.

 

Bunun üstesinden gelemedik. Savaşlar, katliamlar olduğunda, birlik hakkında vaaz edemezsiniz, hepimiz kardeşiz ve hepimiz Suriyeli vatandaşlarız. Bu söylemler elbette hala yaşıyor, ancak kimyasal katliamlar, kitlesel cinayet ve işkenceler olduğunda, başları üzerinde varil bombaları olduğunda insanlar usanıyor. Suriye milliyetçiliğinin bu söylemi Suriye toplumu yok edildikçe yok edildi.

 

 

 

Onlar iki farklı bağlamda gelişti ve Suriye'de tamamen yıkıcı ve karşı-devrimci bir rol oynadılar. Daesh, El Kaide'nin katılması ve Saddam Hüseyin'in askeri ve emniyet kadrosunun görevden alınmasıyla Irak'ta gelişti. El Kaide'nin kendisi Suudi Vahhabizmi ve Mısır Kutbizminin bir birleşmesidir. Seyit Kutib 1966'da Nasır tarafından idam edilen Mısırlı bir İslamcı militan idi.

 

Her ikisi de Amerikan işgalinde gelişti. Esad ayrıca, Amerikan işgaline karşı operasyonları için Suriye içinde üsler kurmalarına izin verdi. Onların oluşum tarihi, yıkılmış üç toplumda (Afganistan, Irak ve Suriye'de) yatıyor. Gruplar, çöküş döneminde radikalleşmiş ve kendi perişan koşullarıyla savaşmak için yollar arayan topluluklar arasında bir zemin buluyor. Bu onların maddi kökleri. Tek başına dinde-İslam'da- değil aynı zamanda toplumsal koşullarda.

 

Yanlış yönlendirilen ve gerici olan insanlar, bu koşullarla savaşmak için aşırılıkçı olurlar. Müslüman oldukları için savaşmıyorlar. Ve Amerikan emperyalizminin zalim güçleri ve onların Irak işgali, Irak ve Suriye'deki mezhepçi Şii rejimi ya da 1980'lerde Afganistan'ın Sovyet işgali onlara savaşmak için neden sağlıyor.

 

Fakat kesinlikle anti-emperyalist değildirler. Aslında, imajları ve lisanları geçmişin İslam imparatorluklarını çağırıyor. İslam emperyalizminin mirasçıları olduklarını iddia ediyorlar: "Dünyayı İspanya'dan Çin'e kadar fethettik!" diye beyan ediyorlar. Bu, ideallerinin esasında emperyalist olduğunu kanıtlar. Onlara fethedilmiş emperyalistler diyorum(Amerikalılar, Ruslar ve diğerleri gibi fetheden emperyalistlerin aksine olarak) ve mücadele yöntemleri terördür.  Proje esas itibariyle faşist bir projedir. Onların tam anayasası elitist, despot ve bağnazdır.

 

El Kaide'nin ya da Daesh'in Suriye'de asla kitlesel desteğe sahip olmadığını açıkça belirtmeliyiz; ve halkı gerçekten temsil etmeye ya da sevilmeye çalışmazlar. Her ikisi de Suriye Devriminde kesinlikle yıkıcı bir rol oynadı. Daesh özellikle de gerçek devrimcilere karşı ve yalnızca ikincil olarak rejime karşı savaşıyordu. Aslında DAEŞ en azından bir süre rejimle geçici anlaşma düzenlemeyi becerdi.

 

İran ve Türkiye gibi çeşitli bölgesel ve Rusya ve ABD gibi emperyal güçlerin rolü nedir? Devrim ve karşı devrimde hangi rolleri oynadılar? Özellikle ABD politikası neydi? Rejim değişikliğine kalkıştı mı? Ya da Yemen'de "düzenli geçiş" diye adlandırdıkları şeye kalkıştı mı?

 

Herşeyden önce, devrimimizi Amerika'nın rejim değişikliği için varsayılan planının bir yönü olarak düşünmek Suriyelilere bir hakarettir. Buna karşı kızgınlığımı ifade edecek kelime bulamıyorum. Obama yönetimine herhangi bir plan atfedebilirse, bu, rejimin değiştirilmesi değil, rejimin korunmasıydı. Amerikalılar, Özgür Suriye Ordusu'nun her önemli safhasında manalı bir şekilde silahlandırılmasını veto ettiler.

 

Amerikalıların müdahale etmesini istediğimiz ve reddettiğimiz bir kurgudur. Amerikalılar her zaman Suriye'ye müdahale ediyorlardı. Çevredeki güçlere, müdahale etmek için baskı yaptılar. Suriye'nin güney ve kuzey bölgelerinde birçok devrimci grubu bozdular.

 

Fakat amaçları taş çatlasa Essad'sız Esadçılık idi; mevcut devlet eksi eşkıya hükümdar. Ve kimyasal katliamdan sonra bunu kesinlikle terk ettiler. Onlar ve Ruslar, klorin ve gerçekten de sarin gazı dahil olmak üzere diğer tüm öldürme araçlarına ruhsat vererek, rejim ile kimyasal bir anlaşmaya vardılar.  Ve Trump, açık bir şekilde, yıkılmış Suriye'nin itaatkar bir hükümdarı olarak Rusların Beşar'ı tercih ettikleri tam bilgisi ile birlikte, Suriye'de Rus sömürgeci gücüyle anlaşmaya hevesleniyor.

 

Rusya'ya gelince, rejimi rejimimizden farklı değildir. Rusya, öncelikle Ukrayna'yı ve ardından Suriye'yi uluslararası bir güç olarak konumunu yeniden teyit etmek için kullandı. 49 yıldır Suriye'de kalması için sadece klasik bir sömürge anlaşması imzalayan emperyal bir güçtür. Rusya'nın rolü rejimi kurtarmak için çok önemli idi. Ülkedeki Halep ve diğer birçok bölgede çok acımasız saldırılar başlattı. İddialarının aksine, Daesh ile savaşmadılar, bunun yerine rejimle savaşanlara savaş açtılar. Hastaneleri, pazarları ve okulları bombaladılar.

 

Türkiye'nin sicili karışıktır. Türkiye Kürtler ile takıntılıdır. Bu saplantı yüzünden çok kötü bir rol oynadılar. PKK'ya saldırır umuduyla cihatçılara sınırlarını açtılar. Bu tam bir kıt görüşlülük idi ve karşı-devrimci bir plandı.

Türkiye'nin sicili karışıktır. Türkiye Kürtler ile takıntılıdır. Bu saplantı yüzünden çok kötü bir rol oynadılar. PKK'ya saldırır umuduyla cihatçılara sınırlarını açtılar. Bu tam bir kıt görüşlülük idi ve karşı-devrimci bir plandı. PKK ile yaşadıklarını, ki böylece, Suriye'ye aktardılar.

 

Aynı zamanda Türkiye, 3 milyon Suriyeli mülteci barındırıyor ve koşulları Ürdün ya da Lübnan'daki koşullardan çok daha iyi. Kendimde oradaydım ve Suriyeliler bir kuruş ödemeden sağlık hizmetlerine erişebilirler ve birçoğu okula gidiyor. Ancak Türkiye'de (ve Avrupa'da) mülteci olarak yaşamanın hala çok zor olduğu söylenmelidir. Ve şimdi Türkler eskisinden daha zayıflar ve Ruslarla işbirliği yapıyorlar. Bu zaten birçok Suriyeli arasında öfkeye sebep oluyor.

 

İran başka bir bölgesel emperyal güç. Tahran'dan Bağdat'a, Şam'a ve Beyrut'a kadar uzanan Orta Doğu'da kendi bölgesel imparatorluğunu inşa etmeye çalışıyor. Ve batı güçleri ve özellikle Amerikalılarla pazarlık ediyorlar. Obama'nın İran'la yaptığı nükleer anlaşmasını kesmesinden sonra, Amerikalılar fiilen Suriye'de İran'a tam serbestlik tanıdı.

 

Suriye'nin Ortadoğu'da; yani dünyanın en uluslararasılaştırılmış bölgesi. Bu nedenle, herhangi bir ülkenin iç dinamiklerini bölgenin geri kalanından ve aslında dünya emperyalizminin bütün yapısından ayıramazsınız. Dış güçler dahilidir. Dış güçler dahili. Amerikalılar bizim için Suriye'de, Irak, Mısır, Lübnan ve tabii ki Filistin için bir dış güç değildir. Ve aynı zamanda Suriyeliler şimdi dünyanın her yerine dağılmış durumda. Bu yüzden bütün dünya Suriye'de ve biz dünya çapında varız. Biz bir dünyayız ve dünya bir Suriye. 

 

Hatta rejimin kendisinin iç haline bakarak Suriye'deki durumu analiz etmek doğru yaklaşım olmaz. Rejim, Ruslar, İranlılar, Hizbullah ve diğer birçok Şii cihat milisleri ile büyük bir ittifak içinde bulunan bir aktördür.  Ve bu ittifakın mezhepsel dinamiği Shia ve Allavi bağlayıcıdır. Ve elbette diğer tarafta özellikle Suudi Arabistan tarafından beslenen ve yönlendirilen Sünni mezhepçiliğimiz var. Her ikisi de, bölgesel güç için İran ve Suudi Arabistan arasındaki bölgesel rekabetin bir parçasıdır.

 

Üç aktörün neticesi korkunç bir durumdayız - ülkeyi yöneten eşkıya rejim, Sünni ve Şii İslamcılar ve bölgesel ve emperyalist güçler. Dolayısıyla Suriye'de birçok paralel savaşımız var. Bu sadece bir savaş değil. 2013'ten beri birçok savaşımız var. Amerikalıların kendi savaşları var. İranlılar, Ruslar ve Türklerin kendi savaşları var.

 

Anti-emperyalist farzedilen solun birçoğu Suriye devrimiyle dayanışmayı genişletmekte başarısız oldular ve hatta Esad'ın diktatörlüğünü ve İran gibi bölgesel güçlerin ve Rusya gibi imparatorlukların müdahalesini destekleyecek kadar ileri gittiler.  Aynı zamanda sol kesimler Suriye Devrimi'nin ilkeli savunucuları oldular. Solun büyük bölümlerinin uluslararası dayanışma ilkesine ayak uyduramamasını nasıl açıklıyorsunuz?

 

Bu benim en büyük hayal kırıklıklarımdan biridir.  Her zaman Batılı solcuların Marksistleri feyiz aldıklarını düşünürdüm. Pasaportları, iyi kitaplara ve dergilere erişimleri var, çoğu iyi üniversitelere gitmiş ve dünyayı bizden çok daha iyi bilirler. Ya da en azından ben böyle düşünürdüm. New York, Londra, Paris ve Berlin'de oldukları için küresel düşünmelerini bekledim. 

 

Bu yüzden devrime ihanetleri bana bir şok gibi geldi. Onların doğal müttefikleri olacağımızı düşündüm. Sonuçta, cunta rejimine karşı savaşan, demokrasiyi ve eşitliği savunan, halkımız ve geleceği için savaşan bizdik. Sosyalizm ve toplumsal değişimin tarafını tutan bizlerdik.

 

Fakat korkarım ki, uluslararası sol çok fazla rejim ile aynı eksene geldi. Sanırım bunu kısmen yaptılar çünkü eski günlerde sıkıştılar. Rejimin Sovyetler Birliği'ne ABD'den daha müttefik olduğunu hatırladılar. Dolayısıyla daha sonra hatalı bir şekilde bu rejimin emperyalizme karşı olduğunu düşündüler ve bu rejim bu yüzden müttefikleri ve biz, devrimciler de düşmanları olduk.

 

Gerçekte, Suriye ve Suriye halkı hakkında hiçbir şey bilmiyorlar. Suriye rejimi Ortadoğu'nun ana direklerinden biridir. Bu bir coğrafi bölge değildir; halkı için politik hakları ve vatandaşlığı reddetmeye ve devletlerin(İsrail dışında) gerçek bağımsızlığını inkar etmeye dayanan bir politik sistemdir. Devletler sadece, kendi uyruklarına karşı savaşır. Bu arada, bu egemenlik eksikliği fetheden emperyalistlerin yükselişinin arkasındaki başlıca nedenlerden biridir. Onlar bizim yedek imparatorumuz.

 

Bence Batı'daki solcular insan acılarından soyutlanmış durumdalar. Bilmiyorlar ve bilmeye meraklı değiller. Artık, neler olduğunu analiz etmeyen geçmişi hatırlamaya dayanan bilgilerinden memnunlar.

 

Kendi yöntemlerinde, gerçekliğe karşı gözlerini kör eden emperyalist dünya görüşleri var. Mücadelemizi emperyalizme karşı kendi büyük mücadelelerine ilhak ediyorlar. Ve bize, alttaki oyunculara, rejim değişikliğinin hayali projesindeki salt kuklalar gibi davranıyorlar. Daha da kötüsü, tersi, "cihatçılığımız var çünkü devrim ezildi," doğru iken, devrime Sunni cihatçılığın bir ürünü olarak yol vererek, rejimin ve Amerikan emperyalizminin dünya görüşünü bizzat benimsiyorlar. Tüm bunlar, uluslararası soldaki derin krizin bir işaretidir.

 

"Hastalıklı Belirtiler" adlı kitabında Gilbert Achcar, orijinal solun Arap Baharının başında belki de çok iyimser olduğunu ve şimdi çok kötümser olduğunu savunuyor. Bunun yerine, politik ekonomi ve bölgenin devlet oluşumundan kaynaklanan müzmin bir devrimci krizin başında olduğumuzu savunuyor. Durum böyle ise Suriye'de ve bölgedeki dersler nelerdir? Solun geleceğe hazırlanması için hangi değişiklikler gereklidir?

 

İlk önce entelektüel bir husus. Kendimizi Suriye'nin iç dinamiklerini analiz etmekle sınırlayamayız. Suriye'yi Filistin, Türkiye, Lübnan, Ürdün ve bölgedeki diğer ülkelerden ayıramayız. Uluslararası düşünmeliyiz. 

 

İkincisi ve en önemlisi, bölge ve dünya çapında dayanışma ağları kurmalıyız. Süryaniler, bu süreçte önemli bir rol oynayabilir ve oynamalıdır; çünkü şimdi her yerdeler. 

 

Bu, geleceğe hazırlanmak için çok gereklidir. Peygamberlik yapmaya meraklı olmadığım halde, şu andan itibaren bir nesil içinde bölgede daha büyük devrimler ve ayaklanmaların olacağını düşünüyorum. Niye? Devletler, vatandaşlarından temel hakları mahrum ettiği ve ekonomileri temel ihtiyaçlarını karşılamadan onlara engel oluşturduğu için.

 

Belki de bu mücadelenin gelecekteki merkezi Körfez ve özellikle Suudi Arabistan olacaktır. Arap dünyasındaki tepkinin kökeni. Değişiklik çok hayati vaziyette. Umarım  batı solcularının yeni nesli bir rol oynayacaktır. Suudi monarşiden nefret ettiklerini biliyorum. Nefretlerini, Esad gibi kravatlı faşistleri savunmak için değil de Ortadoğu'daki devrimci değişim projesine yardım etmek için harcarlarsa iyi olacaktır.

 

Sonuçta, bir Sol olarak yeni bir projenin inşasına, yeni bir ütopyaya odaklanmamız gerektiğine inanıyorum. Yirminci yüzyıl komünizmin başarısızlığı yüzünden şu anda küresel bir projemiz yok. Birçokları ütopya fikrini eleştirdi. Bu, bana göre kıt görüşlülük ve dar kafalılıktır.

 

Bir amaç, gelecekte hayal edebileceğimiz ve savaşabileceğimiz bir toplum anlayışına ihtiyacımız var. Daha fazla eşitlik, daha fazla kardeşlik, daha fazla özgürlük ve  gezegene, denizlerine, sularına, bitkilerine ve hayvanlara daha fazla saygı olan bir dünya. Düşünme yöntemlerimizde büyük bir değişikliğe ihtiyacımız var ve umarım bu yöntemlerle düşünmeye başlarız. Eğer kendimizi yeni bir küresel projeye adamazsak, sadece distopilerimiz olacak, Esad'ın Suriye'si ve DAEŞ.

 

 

*www.isreview.org sitesindeki yazıdan Türkçe'ye amatörce çevrilmiştir.

 

 

IAN STEINMAN

 

 

(Ç.N.: Bugün Türkiye'de gelinen noktada siyasi iklimin yakıp yıkan(bölücü/ayrımcı) bir tayfuna dönüşmüş olmasının da etkisiyle Koç gibi holdingleri demokrat, ilerici, modern göstermeye çalışan bir çaba var. Oysa onların gerçek yüzleri çok farklı. Kendilerine karşı bir isyan baş göstermeye, karlılıkları tehlikeye girmeye ve işçiler bilinçlenip birleşme yolunda adım atmaya görsün, işte o zaman gerçek yüzleri ortaya çıkar ve maskeleri düşer. Yalnız onların mı? Hayır, onlarla birlikte kapitalizmin siyasi neferlerinin de maskeleri düşer. Aynı, Koç'un ortağı Ford'un Arjantin'de maskesinin düştüğü gibi. Diyalektik salt karmaşık, anlaşılmaz ve sıkıcı bir felsefi metod değildir. Diyalektik işçilere aldatıcı görüntünün arkasındaki üstü örtülen özü görebilmenin yollarını basitçe gösteren bir yöntemdir. Ford'un sadece bir Ford olmadığını gösteren bir yöntemdir. Hepimizin öğrenmeye ihtiyacı olan bir yöntem...Bu yönteme sahip olmadan gerçeği göremeyiz.)

 

1970'lerde Ford, araba yapmaktan fazlasını yapıyordu; işkence yapmaya ve solcuları öldürmeye yardım ediyorlardı.

 

Arjantin diktatörü Jorge Rafael Videla, 1976'da Palermo'daki Buenos Aires'teki '' Exposicion Rural '' açılışında. Edgardo E. Carbajal / Wikipedia

 

 

General Videla'nın kanlı Arjantin diktatörlüğünü iktidara getiren askeri darbeden bir gün sonra 25 Mart 1976'da Ford Motor Company'nin ana üretim fabrikasındaki bir direktör sendika temsilcilerini bir toplantıya davet etti. İşçi ve işveren ilişkileri direktörü Guillhermo Gallaraga, bir askeri yetkili ile birlikte, işçileri, herhangi bir sendika talebini akıllarından çıkarmaya çağıran resmi bir bildiri okudu. Gallarago şunları ekledi: "Tüm sorunlar bitti, Arjantin'deki Ford Motor Company, ordu için bir amaç ve öncelik haline geldi."

 

Şu anda işçileri temsil eden bir avukat olan Tomas Quintana, sonraki birkaç hafta içinde Ford Fabrikası katında göz önüne serilen sahneyi şöyle anlatıyor: "Üretim hattındalarken, çoğunluk zorla götürüldü. Silah zoruyla alındılar ve diğer tüm işçilerin yanından geçerek yürütüldüler böylece sendika temsilcilerine ne olduğunu görebileceklerdi. Bu durum, maaşlar, çalışma koşulları ve herhangi bir şey üzerinde herhangi bir talebi engelleyen işyerinde bir terör ortamı yarattı."

 

Carlos Propato, 13 Nisan'da askeri yetkililer tarafından nasıl kaçırıldığını açıkladı. Diğer dört işçinin yanı sıra dinlenme merkezine götürüldü. Bir zamanlar işçiler için sosyalleşme ve örgütlenme mekanı olarak hizmet etmiş olan yer, yeni askeri diktatörlük tarafından inşa edilen birçok sorgulama ve işkence merkezlerinden birine dönüştürülmüştü. Carlos sabah on birden gece on birine kadar işkence gördü. Ele geçirildiği andan itibaren süren dayak olaylarına ek olarak, Arjantin polisinin ve ordusunun imzasını taşıyan acımasız elektrikli işkence cihazlarına da katlandı. Sorgulayıcılar, mağdurların cinsel organlarına, gözlerine ve dudaklarına elektrik uygulayarak maksimum miktarda ağrı ve acı çektirdiler. Propato, felç geçirme noktasına gelene kadar nasıl elektrik çarptığını açıkladı. Sağlığı üzerindeki etkisi bu güne kadar devam ediyor.

 

Bir işçi zorla götürüldüğünde, Ford, işyerinde "görünmemeleri" nedeniyle derhal bir fesih ihbarnamesi gönderecekti. Prapota'nun durumunda ailesi, askeri yetkililer Ford fabrikasında kendisine işkence yaparken ihbarı aldı. İşçilerin fabrikada tutulduğu iddiasıyla uyarılara itiraz etmek Ford tarafından reddedildi. 

 

Fabrika gözaltı merkezinden Propato, kırk gün açlık, pislik ve "günlük işkenceye"  katlandığı yerel polis karakoluna götürüldü. "Bir gözümü kaybettim ve omurgalarımdan birini kırdılar." Bazıları birkaç ay sonra serbest bırakıldı; Propato'nun durumunda, nihayetinde serbest bırakılmadan önce iki yıl daha cezaevinde kaldı.

İş bulmak neredeyse imkansız hale geldiği ve işkence sonucu artık bedensel engelli olduğu için çile orada bitmedi. Yine de işkenceye, hapishaneye ve işsizliğe rağmen, şu anda sonuçları görünmeye başlamış olan adalet için uzun soluklu bir mücadeleye başladı.

 

 

SIRADAN İNSANLARIN DİRENİŞİ

 

Kırk yılı aşkın bir süreden sonra, bu sabırlı gayret sonunda bazı sorumlu şirket makamlarının adli takibatına gittikçe yaklaşıyor. Arjantin tarihinde ilk kez, çok uluslu şirket direktörleri insanlık suçuyla yargılanacaklar. Eski general Santiago Riveros'un yanı sıra, iki şirket direktörü Pedro Müller ve Francisco Sibilla yirmi dört işçinin kaçırılması ve işkence edilmesine ilişkin suçlanıyorlar. Şirketin güvenlik direktörü Francisco Sibilla, sorgu yargıçlarına sorular öne sürerek, işkence duruşmalarının en azından birine aktif olarak katıldı. Pedro Muller, Ford fabrikasının kurumsal hiyerarşisinde imalat direktörü idi ve yönetimde ikinci adamdı. Şirketin başkanı ve işçi-işveren ilişkileri direktörü de, ikisi de suçlandı, ancak dava ilerlemeden önce öldüler.

 

Ford'un diktatörlükle aktif işbirliğinin tarihi açıktır. İnkar edilemez bir biçimde, fabrika mülkünde sakeri bir sorgulama merkezine ev sahipliği yaptılar. Askeri yetkililere işçi kimlik kartları verdiler ve orduya sendika aktivistlerinin ve solcuların isim listelerini oluşturmada yardım ettiler. İlerleyen dava yirmi dört işçiye ilişkin olduğu halde, Ford'un ve diktatörlüğün işlediği suçlar orada sona ermedi. Gerçek sayıyı bulmak zor olsa da, en azında beş Ford işçisinin zorla ortadan kaybolması -cinayet- belgelendi.

 

Ford, dönemin ulusal ve çok uluslu işletmelerinin çoğunda olduğu gibi, sendikal eylemcileri ortadan kaldırmak için askeri yetkililerle birlikte teşvik etmeye, destek vermeye ve işbirliği yapmaya yardım etti. Fabrika katında gerçekleşen şey, kelimenin tam anlamıyla oldukça kurumsal destekli bir terörizmdi. Ford, diktatörlük eliyle işkence, korku ve gerçek ölüm tehdidi ile işçi hareketliliğini büyük ölçüde yok etmekte ve kendi karlılığını garantiye almakta başarı sağladı.

 

Ford'daki işçiler, 1970'lerde ülke çapında başkaları ile birlikte güçlü bir sıradan işçiler hareketinde önder oldular. İşçi güvenliği ile ilgili temel konular etrafında yeni bir örgütlenme dalgası başlamıştı. Şasi bölümünde olanlar kurşun zehirlenmesinden ve üretim hattındakiler toksik dumanlar yüzünden akciğer kanserinden ölüyordu. Çalışmak için kaçınılmaz olarak çok hasta olduklarında, şirket onları kovuyordu ve cenazeleri ödemek için ailelerine zar zor yetecek kadar tazminat sağlıyordu. 

 

Sıradan insanların örgütlenmesi inşa etmek ve hatta en basit sağlık ve güvenlik gereksinmeleri adına savaşmak için işçiler çok çabuk kendilerini iki cephede mücadele ederken buldular: şirkete karşı ve kendi sendikalarının liderliğine karşı. Propato'nun bir röportajda hatırladığı gibi, "sendika bürokrasisi bu dönemde sahip olduğumuz en büyük hainlerden biriydi." Darbeye zemin hazırlamada hükumet, Isabel Peron'un hükümeti, sendika bürokrasisinin liderleri arasında en güçlü desteğe sahipti. Solu bastırmak ve hükmedebilirliği güvenceye almak için sosyalist ve sendikal eylemcilerin kaçırılma, işkence görme ve suikastte uğrama olaylarını gerçekleştiren "Üç A"nın -Arjantin Anti-Komünist İttifakı- durmadan büyüyen genişlemesi vardı.

 

Propato gibi işçi militanları, bürokrasiyi üretim bölümünden sürmede başarılı oldular ve aktivistlerin sıradan insanlar hareketi, sınıf bağımsızlığı duruşu belirleyerek Buenos Aires'in endüstri bölgeleri boyunca kendini güçlendirdi. 1975 yılı boyunca bu hareket, Buenos Aires fabrikalarında işçileri birleştiren "komiteleri koordine ederek" bütünleşti. O yılın Nisan ayında, tarihin en büyük işçi sınıfı yürüyüşlerinden biri örgütlendi. Propato, bir gaz kamyonuna el koyup, yürüyüşü bastırmaya kalkıştıklarında herkesin bölge çapında havaya uçacağını polise beyan ederek yürüyüş hakkının nasıl güvence altına alındığını hatırladı.

 

Bu militan işçi sınıfı, hükumetin her geçen gün daha zorlayıcı kemer sıkma önlemlerini uygulama girişimleriyle giderek daha fazla çatıştı. O yılın ilerleyen zamanlarında, sıradan insanların hoşnutsuzluğu, ekonomik reformlar öneren rezil edilmiş ekonomik bakanının adının verildiği "Rodrigazo" denilen en son kemer sıkma önlemlerine karşı bir genel greve çağrısı yapmak için sendikaları zorladı. Grev, kesin olarak Isabel Peron hükümeti ve sendika bürokrasisindeki müttefiklerinin artık işçi sınıfı hoşnutsuzluğunu kontrol edemediğini gösterdi.

 

İş dünyası ve askeri seçkinlerin üst seviyelerinde askeri darbe planları yürürlüğe sokuldu.

 

 

KIYIMI HATIRLAMAK

 

1976'da Ford fabrika sahasında göz önüne serilen terör, Arjantin'in işçi sınıfını terörize etme amaçlı bilinçli ve kasıtlı bir planın parçasıydı. Solun ve sendikal militanlığın fiziksel olarak imhası, Arjantin'de kapitalist endüstrinin istikrarını ve karlılığını geri kazandırmak için gerekli görülüyordu.

 

Sol kanatla ilişkinin bile ölüm cezası olabildiği bir dönemde, işkence edilmiş yirmi dört işçinin sonunda serbest bırakıldığı gerçeği, devletin onların "sadece" sendika aktivistleri olduğunu onaylamasını yansıtır. İşkencenin amacı terör idi: sendika liderlerinin silah zoruyla götürüldüğünü izlerken,  sömürüye direnişin potansiyel bir ölüm cezası olduğunu her işçiye açıkça göstermek. Eğer dava açarlarsa, eğer örgütlenirlerse bir sonraki onlar olabilirdi. 

 

Ford davası, Arjantin'in askeri diktatörlüğünün korkunç zulümlerinde çok uluslu şirketlerin aktif işbirliğinin altını çizer. Bu, askeri müdahalenin asıl amacıydı: ülke çapında iş yerlerinde benzeri görülmemiş bir devlet ve kurumsal terör kampanyası başlatmak. Toplama kampları, işkence ve solcuların kitlesel suikastlarından doğrudan sorumlu bazı askeri yetkililer sonradan kovuşturmaya uğradı. Ancak bu kurşuni tesiste biriken servetlere dokunulmadı. Ekonomik, toplumsal ve politik açıdan, modern Arjantin bu tüyler ürpertici kan fedakarlığının ürünü olmaya devam etmektedir.

 

Şu anki Arjantin cumhurbaşkanı Mauricio Macri, Arjantin'in miras yoluyla geçen seçkinlerinin çoğu gibi istisna değildir. Macri işletme grubu, kısa demokratik açılım süresince 1973'te yedi şirketten diktatörlük sonunda kırk yedi şirkete dönüştü. Kilit inşaat ve özelleştirme sözleşmelerinden bir servet yapıldı, bunların hepsi güvenliğini sağlamak için askeri yetkililer ile yakın bağlar gerektiriyordu. 1982'de devlet bile grubun özel borcunun 180 milyon dolarını üstlendi.

 

Dava, çokuluslu şirketlerin askeri diktatörlük tarafından serbest bırakılan teröre karşı aktif işbirliğini vurgulamakta önemli bir rol oynamaktadır. Mevcut siyasi ortamda bir mahkumiyet sağlamak kolay olmayacak; Macri hükumeti, siyasi soykırım derecesini düşürmek için sık sık girişimde bulundu. En son askeri diktatörlükte kötü şöhretli işkenceci, Miguel Etchecolatz'in, kendisine karşı açılmış olan davada önemli bir şahit olan Julio Lopez'in ortadan kaybolması ile ilişiğinin olduğu 2006'da gösterilmesine rağmen ev hapsinin gevşek bir uygulaması ile hapisten çıkmasına izin verildi.

 

Ancak, geç gelen adalet mücadelesini daha fazla önemli kılan, neoliberal tarih sonrasını müjdeleyen ve geçmişi gömen kesinlikle bu girişimdir. Propato, adalet için yaptığı uzun süredir devam eden mücadelesine yansıyan bu noktanın altını çizdi.

 

 

Bu mücadelenin tarihi, Birleşik Devletler'de ya da Avrupa'da ya da bu çok uluslu şirketlerin global merkezlerinden herhangi birinde tıpkı bizde olanlara olduğu gibi iz bırakır. İşçi hareketini yeniden inşa ettikçe bir zamanlar onun özünde yatan uluslararası dayanışmayı yeniden tesis etmeliyiz. Bir daha Ford gibi şirketler, ister Arjantin'de ya da bugün benzer olarak Honduras ve Mısır'da, yurtdışındaki erkek ve kız kardeşlerimiz üzerinde terör sergilemeye çalıştığında bu tarihi aklımızda tutmalıyız ve imparatorun en can alıcı noktasında onların savunması için mücadele yürütmeye hazırlanmalıyız.

 

*www.jacobinmag.com sitesindeki yazıdan Türkçe'ye amatörce çevrilmiştir.

 

 

 

 

Burjuva devriminden nasibini yarım yamalak almış ve gerçek bir burjuva devriminin uzağına bile düşmemiş olan, Orta Çağ zihniyetinin kalıntılarının geleneklerini beyninde taşıyan ve kendilerinden olmayanlara karşı nefret ve kinle harmanlanan despotik iktidarların varlığını halen sürdürdüğü bu topraklar, hala demokrasi ve ifade özgürlüğü için mücadelenin mihenk taşı olduğu bilincinden uzakta karanlık geleceğe doğru savrulurken, kapitalist sömürücü burjuva medeniyeti üzerinde yükselen Batı, belki de insanlığın sonunu getirecek bir biçimde şirketlerin devletleştiği ve servet sahiplerinin feodalleştiği yeni bir geleceğe doğru evriliyor. 

 

Gittikçe büyüyen devasa şirketler açlığa doymuyorlar. Sürekli açlar ve sürekli saldırıyorlar. İdeolojik silahlarla, algı yönlendiren medya, sanat ve kültür vasıtasıyla görünüşte albenili özde ise bireyi/toplumu çürütücü tv programları, romanları, filmleri ve gazete manşetleriyle ve olmadı topu, tankı, tüfeğiyle saldırıyorlar. Doymak nedir bilmiyorlar. İşçileri yiyorlar. Halkları yiyorlar. Ülkeleri sömürüyorlar. Oynadıkları oyunun adı ise Açlık Oyunları...

 

Oysa bir zamanlar günümüz modern kapitalizmine hakim olan burjuva sınıfının dayandığı klasik liberalizmin ekonomisinin iki temel ilkesi tam rekabet ve tam istihdam idi. Burjuva sınıfı Aydınlanma'nın özgürlük, eşitlik ve kardeşlik şiarına nasıl ihanet ettiyse, klasik liberalizmin çıkış ideolojisine de öyle ihanet etti. Klasik liberalizm bireylerin kurtuluşunun toplumun kurtuluşunu getireceği ütopik öngörüsüyle hareket etmişken, kapitalizm klasik liberalizmi rayından çıkardı. Çünkü kapitalizmde esas olan kar ve kar hırsıydı. Tam istihdam kapitalizme tersti çünkü kapitalizmin işsizler ordusuna ihtiyacı vardı. Daha az para vererek daha çok çalıştıracağı ve böylece sırtından aşırı kar elde edebileceği işçiler ve işsizler kendisine lazımdı... Tam rekabet kapitalizme tersti, çünkü rekabet işçiler arasında olursa yararlıydı. Şirketler arasındaki rekabet karların düşmesine sebebiyet verirdi. O yüzden piyasada ne kadar az şirket olursa o kadar iyiydi. Ve günümüzde şirketler her geçen gün tekelleşiyorlar. 

 

 Ve bir diğer bir taraftan bu tekel şirketlerinin çoğunluk hisse sahipleri günden güne servetlerine servet katıyorlar. Sermaye giderek daha çok tek elde toplanıyor. "2010'da 388 milyarder, dünya servetinin yarısına sahipti - bir jumbo jeti dolduracak kadar. 2014 yılı "Eşit Hale Getirin" raporu, 2013 yılına kadar bu rakamın 85'e düştüğünü gösterdi; bu, çift katlı bir otobüse sığacak kadar. 2016'da altmış iki, tek katlı bir otobüste rahatça oturacak kadar. Büyük harflerle yazacak olursak bu altmış iki kişi 3,600,000,000 kişi değerindedir. Ve zenginler daha çok zenginleşirken, milyarlarca kişi yetersiz ücretlerle hayatta kalmaya çalışırken ve UNICEF'e göre, 22.000 çocuk her gün yoksulluk içinde ölürken, 2018'in başında bu sayının ne olduğunu varın siz tahmin edin.

 

 

 

DÜNYADAKİ MONOPOL VE OLİGOPOL ŞİRKETLERE ÖRNEKLER

 

1- MICROSOFT

 

6- KABLOLU TV YAYINI

 

Yakıt, telekomünikasyon ve kamu hizmetlerine benzer bir durumdur. Tüm ülkelerde birkaç tedarikçi vardır; bunların çoğu dünya çapında uydu sistemleri ile faaliyet göstermektedir. Bu sektörde, tüm pazar birkaç şirket tarafından tutulmaktadır.

 

7- BAYER VE MONSANTO