Son Eklenenler

SOLDAN GELEN NEOLİBERALİZM

STEPHANIE L. MUDGE

İLE BİR RÖPORTAJ

(Ç.N.: Gelenekler iyi midir, kötü müdür? Hele ki yüzlerce yıllık despotik geleneklerin kök saldığı ve davranış ve tutumları manipüle ettiği bu topraklarda var olan geleneklerin üzerine yenileri eklendiği ve tüm bunların politik bir kimlik kazandığı ve de politik olanla çakıştığı sürece gelişimin aksi yönünde işlev gördüğü ve toplumsal bozulmaya katkı sağladığı düşünülürse verilecek cevap çok kolay olur. Peki tüm bu gelenekleştirme ve topluma bu gelenekleri yerleştirme işlemini yapanlar, yani bir anlamda "Çalıyor ama çalışıyor," "Kendisi iyi ama çevresi kötü" zihniyetinin yerleşmesine, toplumsal başkaldırı ve isyanın dizginlenmesi ve körelmesine kasıtlı ya da kasıtsız yardım edenler kimler? Bize bu bozulmuşluğu, bu bayağılığı, bu gericiliği, bu dizileri, bu romanları, bu filmleri, neoliberalizmi, post modernizmi, aklınıza gelebilecek her türlü yabancılaşmayı dayatanlar kimler? "Cehenneme giden yolun iyi niyet taşlarını döşeyenler" kimler? Yalnızca burjuva sınıfı mı? Sağcı muhafazakar partiler mi? Peki ya, Erdoğanların, Trumpların, Putinlerin yaratılmasına yol verenler? Tarihte ayaklarına kadar gelen onlarca fırsatı heba edenler? Neoliberalizme, post modernizme yeşil ışık yakan, göz kırpan ve ses etmeyenler? Evet, ''Sol'' Partiler.....)

1970'lerde ve 80'lerde sol partiler ekonomik değişimleri ayarlamak için yüzlerini piyasalara çevirdiler ve kamuoyu yarattılar. Sonuç felaket oldu.

Alman Sosyal Demokrat Partisinin iki lideri Siegmar Gabriel ve o zamanki Başbakanı Gerhard Schroeder, 9 Temmuz 2005'te Almanya'nın Hannover kentinde düzenlenen bir parti toplantısında konuştu. Carsten Koall / Getty

1970'lerin sonlarından beri tüm dünyada siyasi partiler, serbest piyasa, özelleştirme ve finansallaşma politikalarını benimsediler. Özgürlük vaat ederken, bu siyasal proje - tipik olarak neoliberalizm olarak adlandırılır - özellikle gelişmiş kapitalist dünyada, rekor seviyelerde bir ekonomik eşitsizliği ve kayda değer demokratik bir çöküşü beraberinde getirmiştir.

Akademisyenler genellikle bu değişimi, Ronald Reagan ve Margaret Thatcher gibi figürlerle kişileştirerek, Yeni Sağ'ın zaferine işaret ederek açıklarlar. Fakat sosyolog Stephanie Mudge'nin yeni kitabı farklı bir hikaye anlatıyor.

Solculuğun Yeniden İcadı: Sosyalizm'den Neoliberalizm'e Batılı Partiler kitabında Mudge, geçtiğimiz yüzyılda ileri kapitalist ülkelerdeki sol partileri mercek altına alır ve bu partilerle uyumlu hale getirilen uzman kişilerin partileri piyasalar ve kamuoyu yaratma doğrultusunda nasıl zorladıklarını gösterir. Süreç içerisinde, sol partilerin kendi işçi sınıfı destek gruplarının çıkarlarını temsil etme becerisi aşındı ve sıradan insanlar iktidar koridorlarının dışında bırakıldılar.

Politik örgütçü ve sosyalist eylemci Chase Burghgrave geçenlerde Mudge'la yeni kitabını, demokratik toplumlardaki uzmanların rolünü ve daha canlı, eşitlikçi bir politikanın mümkün olup olmadığını konuştu.

Kitabınızın başlangıcında, solculuğun aslında, ilk önce sosyalizmden Keynesçiliğe ve daha sonra Keynesçilikten neoliberalizme iki yeniden şekil verme yaşadığını belirtiyorsunuz. Solculuk içerisinde bu her iki yeniden yapılandırmayı analiz etmenin niçin önemli olduğunu düşünüyorsunuz?

Kısa cevap, ikinci yeniden yapılandırmanın birincisi olmadan gerçekleşemeyeceği idi.

Uzun cevap ise, sosyalizmin, Keynesçiliğin (ya da adlandırıldığı şekilde "ekonomistçi solculuk") ve neoliberalizmin sadece boşlukta yüzen siyası ideolojiler olmadığıdır; belirli kurumsal düzenlemelerden ortaya çıktılar.

Ekonomistçi solculuk, akademik ekonomi uzmanlık alanları ve partiler arasındaki güçlü ve tarihsel açıdan yeni bir ilişkiye dayanıyordu.

Şu anda, ne ekonomistçi ne de neoliberal solculuğun ekonomistlerin söyledikleri şeyleri basitçe papağan gibi tekrar eden sol parti ve politikacılar olarak anlaşılması gerektiğini ilave ediyorum. Fakat sol partiler ekonomiye bel bağlar hale geldikçe, ekonomistlerin her şeyi tamamen yeni bir şekilde nasıl gördükleri önemliydi.

Kitabınızda Sol'un dört siyasi partisini karşılaştırdınız: İngiliz İşçi Partisi, Alman Sosyal Demokrat Partisi (SPD), İsveç Sosyal Demokrat Partisi (SAP) ve ABD Demokrat Partisi. Neden bu dört parti aracılığıyla sol görüşün yörüngesini incelemenin önemli olduğunu düşündünüz? Ve Demokrat Parti asla sosyalist bir parti olmadığına göre, neden sosyalizmin neoliberalizme dönüşmesinin bir analizinde Demokrat Parti'nin üzerinde çalışılması gerektiğini düşünüyorsunuz?

Kitaba dahil ettiğim partiler için oldukça özel tarihsel nedenlerim vardı. Yeni başlayanlar için, sadece yirminci yüzyıl boyunca az çok sürekli olarak örgütlenmiş olan partilerle uğraşmak istedim (bu, Nazi Almanya'sında yasaklanan Alman SPD'si için biraz karışık bir durumdur, ancak gerçekte o zamanlar parti sürgünde hayatta kaldı).

Ayrıca, zaman aralığında değişse de uluslararası olarak özellikle etkili olan partileri dahil ettiğimden emin olmak istedim. 1875'te temelleri atılan Alman SPD sosyalist solun ilk ve apaçık en güçlü partisiydi, bu yüzden sosyalist dönemi daha iyi anlamak için dahil edilmeliydi. İsveçli SAP, daha sonra savaşta ve İkinci Dünya Savaşı sonrası dönemde Batı'da en başarılı sosyal demokrat parti oldu ve bu nedenle uluslararası çapta çok etkili oldu. Bu arada, İngiliz İşçi Partisi, II. Dünya Savaşı'ndan sonra iktidara geldiğinde ve 1990'larda “üçüncü yol” siyasetinin uluslararasılaşmasının bir itici gücü iken çok önemli hale geldi.

Demokrat Parti, çok farklı tarihi nedeniyle çok daha zorlayıcıdır. Her zaman belli bir anlamda kitlesel bir parti olmuştur, ancak sosyalist ya da ideolojik değildir. Onu dahil ettim, çünkü Demokrat Parti'nin önde gelen liberal ya da Yeni Düzen fraksiyonu, 1937'deki durgunluk döneminde Keynesçiliği benimserken, sosyal demokrat ve işçi partileriyle karşılaştırılabilir oldu. Ve son olarak, en azından 1990'larda Demokrat Parti, Avrupa'ya ve başka yerlere “üçüncü yol” politikasının önemli bir ihracatçısıydı. Bu yüzden hikayenin bir parçası olması gerekiyordu.

Solculuğun yeniden icatlarına dair analizinizin merkezinde, siyasi partiler ve “parti uzmanları” dediğiniz insanlar var. Niçin, parti uzmanları, son yüzyılda Batı solculuğunun yörüngesini açıklamak için neden önemlidir?

Birincisi, tanım düzenli olmalıdır: Çok ayrıntılı, parti uzmanlarını, kendilerini stratejistler, konuşma metni yazarları ve analistler, yani, zamanlarını şeylerin nasıl olacağı ve parti ve hükümetlerin bu konuda ne yapacakları hakkında tartışmalar üreten insanlar olarak değerli görenler olarak düşünüyorum. Odak noktası, resmi eğitim, kimlik bilgileri, pozisyonlar veya başlıklar ne olursa olsun insanların ne yaptıklarına veya oynadıkları role bağlıdır. Böylece bir parti uzmanı bir danışman, gazeteci, ekonomist ya da politikacı ya da başka bir şey olabilir.

Parti uzmanlarının önemli olmasının nedeni, demokratik politikada sunulan imkanların ne olacağını, yani politik olanın ne olacağını ya da oy vermek için neyin mümkün olacağını şekillendirmeleridir. Yani, parti uzmanlarının işleri nasıl gördükleri çok şey ifade eder.

Kitapta, parti uzmanlarının sol politikada çok özel bir şekilde çok şey ifade ettikleri savını getiriyorum. Tarihsel olarak konuşmak gerekirse, sol partiler çok özel bir rol oynarlar çünkü yoksul, güçsüz ve haklarından mahrum bırakılmış grupların, yani politik katılımı kolaylaştıran zaman, para, bağlantılar ve diğer kaynaklardan yoksun grupların en iyi temsilcileri olduklarını iddia ederler. Bu yüzden sol parti uzmanları demokratik siyasette en az güçlü olanın çıkarlarını ifade ediyorlar. Bu çok önemli bir sorumluluktur.

Kitabınızı okurken ilk sol partilerin çoğu parti uzmanlarının sosyalist dernek, klüp, sol gazete ve dergilerden geldiğine rastladığımda şaşırdım. Bu evveliyat ilk parti uzmanları için ne kadar önemliydi?

Evet, günümüz bakış açısıyla şaşırtıcıdır. Günümüzde politika kesinlikle, danışman, stratejist, düşünce kuruluşu uzmanı ve basında durmadan konuşan gevezeler, yani profesyonellere doymuştur. Ama her zaman böyle değildi. 1800'lerin sonlarında ve 1900'lerin başında gazetecilerin ve gazeteci yazarların, özellikle de Sol'da, en önemli parti uzmanları oldukları çok açıktır. Kitabımda bu figürleri “parti teorisyenleri” olarak adlandırıyorum çünkü bunlar çoğunlukla parti destekli dergiler ve gazeteler için yazdılar ve onları yönettiler ve bu yüzden de politik partilere yaşamak için bağımlıydılar.

Parti kuramcıları birkaç nedenden dolayı önemliydi. Öncelikle, en önemli erken dönem sosyalist ve Marksist entelektüellerin çoğunu tanımlayan sosyalist teorinin üretiminde gazetecilerin muazzam öneminin farkına varmak için geriye doğru gidersek, çok yararlı bir analitik başlangıç noktasına sahip oluruz. Kökenlerini (nasıl parti uzmanı olduklarını) ve onlara ne olduklarını izleyebiliriz: niçin inişe geçtiler; öyle ki, böyle bir figüre aniden rastgeldiğimizde artık şaşırıyoruz? Ve elbette, parti kuramcılarının, parti-bağımlı gazetecilerin bir şeyleri nasıl gördükleri konusunda önemli olup olmadıklarını sorabiliriz.

Ayrıca önemliydiler çünkü gazeteciler politik tarihin seyrini değiştirdiler. Özel olarak Marksizmin ya da genel olarak sosyalist teorinin onlar olmadan kalıcı bir uluslararası tartışmanın temeli olabileceği net değildir. Marks'ın kendisi akademik olarak eğitildi, ancak çalışmalarının çoğu gazeteci olarak yapıldı. Bazıları, 1800'lerin ortalarından sonuna kadar bir gazeteci olarak hayatını karakterize eden yoldaşlık, işbirliği, çapraz eleştiri ve politik katılımın doğrudan sosyalist ve Marksist hayali haber verdiğini savunur. Dolayısıyla, sosyalist kuramın modern tarihin en önemli düşünce çizgileri arasında yer aldığına katılıyorsak, o zaman parti ile ilişkili ve partiye bağlı gazetecilerin tarihin en önemli entelektüel figürleri olduğu konusunda da hemfikir olmalıyız.

Günümüzde politikayla ilgili olan parti teorisyenliğinin neden önemli olduğuna ilişkin bir neden daha var. Gerçek şu ki, bize artık şaşırtıcı gelen gazetecilerin geçmişteki etkisi, "uzmanlar" ve "uzmanlıklar" algılarının hem tarihsel olarak değişken hem de politik olarak belirlenmiş olduğunu gösterir. Bunda alınacak bir ders vardır: modern siyasi partiler, insanların ne tür bir kimliğe, eğitime, becerilere ve mesleki konumlara sahip olduklarına bakmaksızın uzmanları kutsamak (bir bakıma, atamak) için özel bir kapasiteye sahiptirler. Belirli beceri türlerini, bilgi biçimlerini ve iletişim biçimlerini değerlendirebilirler; ayrıca, elbette, dışlayabilir veya marjinalleştirebilirler.

Sol partiler bu kapasiteyi daha ciddiye almalıdır. Günümüz politik tartışmalarında öne çıkan çok fazla karar alıcı, stratejist ve geveze ve de süslü kimlikleri olmayan ancak toplumlarındaki acıların ilk ağızdan bilgisine sahip olmayan çok fazla insan var. Belki de sol partiler uzman atamak için kapasitelerini daha ciddiye alırlarsa, daha kapsayıcı ve temsili politikalar geliştirebilirler.

Sol siyasi partiler ve ekonomi disiplin şekli arasındaki bu ilişki nasıl şekillendi ve etkileri nelerdi?

Kitapta, Büyük Buhran ve savaş dönemi boyunca revaçta olan ekonomi uzmanlık alanları ve sol partiler arasında yeni bir “karşılıklı bağımlılık” olduğunu öne sürüyorum. Bunun olmasının birkaç nedeni vardı.

Bunlardan biri, herkesin büyük ekonomik problemler olduğu konusunda hemfikir olduğu, ancak ekonomik gerçeklerin uyuşmazlık meselesi olduğu idi (bu sürenin geniş çapta mevcut olduğu, standartlaştırılmış ekonomik istatistikler olduğu unutulmamalıdır). Öyleyse, örneğin işsizliğin ölçek ve nedenlerini belirleyebilecek insanlar için büyük bir siyasi talep vardı.

Bir başka neden iktisatta yer aldı: (o zamanlar çok küçük ve hala yapım aşamasında olan) ekonomi uzmanlık alanları, yoksulluk, işçi-işveren ilişkileri, gelir dağılımı ve işsizlik sorunlarıyla ilgilenen çok sayıda yeni öğrenciyi kendine çekti, fakat bu öğrenciler çoğunlukla ekonomi professörlerinin bu sorunlardan bahsetmediklerini (bahsedemediklerini) keşfettiler. Bu, bir tür nesiller arası isyanı başlattı ve yeni tür iktisatçılar doğdu (şu anda da böyle şeyler oluyor).

Üçüncüsü, Batı Avrupa'da sol partiler, liderliğin üniversite eğitimli daha genç bir neslini işe almaya yeterince yatırım yapacak kadar kökleştiler. Demokrat Parti'de bu tür bir üye yapma FDR'nin kampanyasıyla başladı (yapım aşamasındaki "danışmanlar grubu").

Dolayısıyla, velhasıl, 1920 ve 1930'larda, sol partiler üniversitler ve ekonomi uzmanlık alanları ile sıkı bağlar oluşturduğu sırada, sol siyasi kaygılara seslenen teknik olarak uzman yeni bir ekonomistler nesli yapım aşamasındaydı.

Etkiler bence muazzamdı. Bir anlamda, karşılıklı bağımlılık “Keynesçilik” ana akımını yarattı - yani, Keynesyen ekonominin ortodoksluğa dönüşmesine yardımcı oldu. Karşılıklı bağımlılık sol partilerin koalisyon kurma, seçimleri kazanma ve savaş sonrası ekonomileri yönetme yeteneklerini de destekledi. Son olarak, karşılıklı bağımlılık, sol politikaları etkilemek için bir tür arka kapı yarattı - partilerden ziyade ekonomi uzmanlık alanları aracılığıyla.

Sosyalist parti teorisyenlerinin yerini alan parti uzmanları, “Keynesyen etik” olarak adlandırdığınız şeyi yaptılar. “Keynesyen etik” nedir ve nereden geldi?

1960'lı yıllarda “iktisatçı teorisyenler” olarak adlandırdığım kişilere atıfta bulunan “Keynesyen etik”, ekonomistler, politikalar ve bu ikisi arasındaki ilişkileri ifade ediyor. Keynesci ahlakın ayırt edici özelliği, ekonomistin işinin stratejik olarak yararlı analiz ve tavsiyeyi, yani, sol partilere koalisyonlardan ayrılmama, örgütlü emeğin talepleri ile ilgilenme, yeniden dağıtımcı ve refahçı politikaları destekleme ve geniş halk kitlelerini cezbetmede yardımcı olan tavsiyeyi sağlamak olduğu varsayımı idi. Başka bir deyişle, “iyi” ekonomik tavsiye de politik olarak yararlıydı.

Buradaki sosyolojik argüman Keynesyen ahlakın iktisatçı teorisyenlerin duruşuyla bağlantılı olduğudur: bir ayakları sol partilerde ve diğeri ise ekonomi uzmanlık alanlarında idi. Diğer bir deyişle, Keynesci etik, ekonomistlerin önde gelen ekonomistler ve aynı zamanda politik stratejistler, danışmanlar ya da hükümetçe atananlar olmalarının gerçek deneyimlerini ifade etti. Bu deneyimi yaşayan insanlar için Keynesyen ahlak sağduyuluydu.

Keynesyen iktisatçı teorisyenler, 1970'lerde bir disiplin olarak Keynesyen iktisatın krize girmesiyle sol siyasi partiler içinde yerlerinden edildiler. Bu neden oldu ve onların yerini ne tür parti uzmanları aldı?

Standart cevap, 1960'larda ve 1970'lerde hem işsizliğin hem de enflasyonun artan oranlarının “stagflasyon"unun Keynesçilik'i öldürmesiydi, çünkü, özellikle de Milton Friedman’ın monetarist(parasalcı) savlarını doğruladı. Bu yüzden stagflasyon Keynesçiliğin kusurlu bir bilim olduğu ve Keynesyen iktisatçıların kusurlu bilim insanları olduğunun kanıtıydı.

Fakat gerçek tarih çok daha karmaşıktır. Ekonomik olaylar gerçektir - eğer gaz fiyatları aniden gerçekten yükselirse, bu herkes için oldukça açıktır - ancak bu olayların ne anlama geldiğini yorumlamak bambaşka bir şeydir. İnsanlar yorum yaparlar ve insanların her zaman yatırımları vardır. Kitapta Keynesçiliği öldüren stagflasyon anlatısı, bazen politik, bazen mesleki ve bazen de her ikisine yatırım yapan insanlar tarafından üretildiğini belirtiyorum.

Stagflasyon eleştirisi sadece bilimsel değil politikti. Ve ekonomistler arasında, Keynesyen iktisatın 1970'lerde öldüğünü ilan edenler, akademisyenler, finans ekonomistleri, uluslararası ekonomistler ve bazen muhafazakar veya merkez sağ-parti-yanlısı iktisatçılardı - başka bir deyişle, sol partiyle ilişkili ekonomi teorisyenleri değillerdi. Bu yüzden Keynesçiliği öldüren stagflasyon anlatısının ayrıca profesyonel bir tarafı da vardı, yani çok fazla politik olarak bu yüzden de yeterince bilimsel olmadan dahil olan ekonomistlerin bir bakıma "fildişi kulesi" eleştirisiydi. Ve Keynesçiliği öldürerek ekonomi uzmanlık alanını temelden değiştiren bu eleştiri açıkçası kazandı.

Peki, sonrasında ne geldi - sol partiler kime çark ettiler? Dünyayı ve politikadaki rollerini çok farklı bir şekilde gören yeni tür ekonomistlere doğru yüz çevirdiler. Kitabımda, bu yeni tür ekonomistlere “Ulusötesi, Finansa Yönelik Ekonomistler” anlamına gelen “TFE” adını veriyorum. TFE'lerin “neoliberal” olmadıklarını, “neoliberal etik” olarak adlandırabileceğimiz şeylere sahip olduklarını ileri sürüyorum: Sorumluluklarını, genişleyen ve sürdürebilen piyasalar (bazen de özellikle mali piyasalar için kural olan bir terim) açısından gördüler, hatta bu, sol destek gruplarının ve dolayısıyla sol partilerin çıkarlarının doğrudan aleyhine işlese bile.

Neoliberalizmin büyümesinin, Sağ'ın politik zaferinden ziyade sol partilerin neoliberalizmi kabullenişleri ile daha iyi açıklandığını mı düşünüyorsunuz?

Evet. Sağ partiler hiç bir zaman güçsüzlerin temsilcileri ya da piyasa güçlerinden halkı koruyan politikaların savunucuları gibi davranmadılar. Sağ'ın 1980'lerde serbest piyasaları kucaklaması önemliydi, ama şaşırtıcı değildi. Ve bunun gerçekten halkçı bir hareket olduğu su götürür; seçim ve seçmenlerle ilgili konuşacak olursak, bu politik yabancılaşmanın büyüdüğü ve katılım oranının geniş kapsamlı düştüğü bir dönemdi. Bu bağlamda, sol partiler, piyasa mantığına eleştirel olarak katılabilecek tek politik güçtü. Fakat 1990'larda bunun tersini yaptılar.

Bunun seçimlerle ilgili ve kültürel sonuçları olduğunu düşünüyorum. Seçimlerle ilgili olarak, küreselleşmenin "kaybedenleri," yani tüm topluluklar dahil olmak üzere tüm halk- onlar adına konuşan bir parti olmaksızın sürüklendiler. Kültürel olarak, neoliberal düzenin eleştirisi marjinalleştirildi ve başından beri olması gerektiği yerde, ana akım siyasi söylemin bir parçası olmaktan ziyade "radikal" solun bir uzmanlık alanı olarak ayrıldı.

Ulusöteliştirlmiş, finans odaklı ekonomistlerin(TFE) ve sol parti politik stratejistlerinin ve politika yapıcıların büyümesinin aslında ilgili olduğunu yazıyorsunuz? Bu neden?

TFE'ler, piyasaların "çok iyi" güçler olduğunu onlara kanıksatan sol parti danışmanlarıydı. Piyasaları nasıl mutlu edebilecekleri konusunda uzmanlaştılar ve piyasa güdümlü büyümenin herkes için iyi olduğunu düşündüler. Ama bütün bunlar yarı gerçeklere dayanıyordu. Birincisi: piyasalar, özellikle de finansal olanları, eğer insanlar onları inşa ederlerse, onları kamu ve hükümet denetiminden izole derlerse ve başarısız olduklarında onları arkalarlarsa "çok iyi" güçler haline gelir. 1990'ların sonlarında ve 2000'lerin başında hükümetteki sol partiler, TFE'lerin girdisiyle, tam olarak bunu yaptılar. İkincisi: Piyasalar için iyi olan şey, aileler, toplumlar, gençler, yaşlı insanlar, ücretliler veya ayrımcılık kurbanları için iyi değildir. Bu özellikle “piyasalar” ile finansal piyasaları kastediyorsak doğrudur. Yakın tarih, bunun kanıtlarıyla yeterince doludur.

Peki, sol partiler artık destekçilerinin ekonomik kaygılarına cevap veremiyor ancak yine de seçim kazanmak istiyorlarsa ne yaparlar? Çark ederler: yani, öz yerine pazarlama ile cezbetmeye çalışırlar. Bu, kitapta yer alan işlevsel bir argümandır: TFE'ler seçmenler yerine piyasaları temsil ettiler ve yeni bir stratejik uzmanlık alanı yarattılar. Fakat bu yeterli değildi ve sol siyasi koalisyonlar parçalara ayrılıp dağıldılar.

TFE'lerin ve stratejistlerin, sol partilerdeki bu yeni nesil parti uzmanlarının seçim sonuçlarına yansıması neydi?

Kısacası: felaket. Sol politika, gerçek halk adına konuşmalıdır, kurgusal, ideal bir "ana akım" ya da "ortalama" seçmen adına değil. Sol partilerin piyasalara ve stratejilere yüzünü dönmesi anlamlı bir temsiliyetin başarısızlığının belirtisidir. Seçmenler pazarlama ve öz arasındaki farkı biliyorlar: er ya da geç insanlar oyunun ne olduğunu görürler ve inançlarını kaybederler. Sanırım yakın tarih bu konuda da yeterince kanıtla dolu.

Kitabınızın sonuç bölümünde, Batılı sol partilerin ihtiyacı olan şeyin sessiz seslere ses verebilecek ve Sol'un partileri ve onların temsil etmeleri gerekenler arasında aracılar olarak hareket edebilecek yeni nesil parti uzmanları olduğu sonucuna varmış gibi görünüyorsunuz. Ne tür bir parti uzmanın, TFE'lerin, politik stratejistlerin ve politika yapıcıların yerini almasını umuyorsunuz?

Bu büyük bir soru, değil mi? Kısa cevap, sol politikaların gereğinden fazla kafa karıştıran uzmanlara ihtiyacı var. Sol politikalar, insanların gerçek ihtiyaçlarını ve endişelerini dile getirdiği için, sezgisel bir çekiciliğe sahip olmalıdır.

Bununla birlikte, yeni uzmanların sol politikaların hastalıklarını sihirli bir şekilde iyileştireceğini düşünmüyorum. Sonraki sol parti uzmanlarının kim olduğunu söylemek benim işim de değil. Parti uzmanlarının birileri olabileceğini düşünüyorum - ve belki de şu anda, sol partiler, “uzmanlar” olarak düşündüğümüz insanların profillerini radikal bir şekilde genişleterek uzun vadeli oyun oynamaya kaynak ayırıyor olmalılar.

Ama şunu söyleyeyim: Sol partilerin, çağdaş finans kapitalin yapısını ve mantığını anlama ve eleştirel bir biçimde onunla uğraşmak için yeteneklerini geliştirmeleri kesinlikle gereklidir. Sanırım bir zamanlar Alexis de Tocqueville "demokrasiyi eğitmek" zorundasınız demişti. Bunu Marxizme bükeceğim: kapitalist demokrasiyi eğitmek zorundasınız. 1930'ların ya da 1970'lerin koşullarına benzemeyen günümüzün özel ekonomik şartlarının ortak bir kavrayışı olmaksızın sol politika olmaz. Finans kapital ve finansal servet sahiplerinin egemen olduğu karmaşik bir dünyada yaşıyoruz ve bu dünyanın maskesinin indirilmesi gerekiyor.

Ve, dürüst olmak gerekirse, çağdaş ekonomi uzmanlık alanlarının yol göstericiliğine şüpheyle yaklaşıyorum, çünkü "kaf dağı"ndalar - kapsayısı değil dışlayıcı olarak tasarlanmış hayli özel bir dille konuşuyorlar; sorabilecekleri sorular ve bunlara verebilecekleri cevaplarda prangalılar. Bu yüzden, belki de önceki ifademi değiştirmeliyim: sol partiler, eleştirel ekonomik analizleri uygulamak ve “iktisatçılar” olarak düşündüğümüz insanların profillerini radikal bir şekilde genişletmek için kaynaklarını tahsis etmelidir.

*www.jacobinmag.com sitesindeki yazıdan Türkçe'ye amatörce çevrilmiştir.

(ÖZGÜRLÜK)

Kategorie: Üretim-Katkı-Tartışma

CEO'LAR İŞÇİLERE KARŞI

MEAGAN DAY

Pazartesi günü yapılan genel katılımlı toplantıda Bernie Sanders radikal bir mesaj verdi: işçiler aldatılıyor ve kapitalistler suçlusudur.

Sun Valley, Idaho'da 13 Temmuz 2017, yıllık Allen & Company Sun Valley Konferansı'nda Amazon CEO'su Jeff Bezos. Drew Angerer / Getty

Pazartesi gecesi, Vermont senatörü Bernie Sanders, her biri Amazon, American Airlines, Disney, McDonald's ve Walmart'tan olmak üzere beş düşük ücretli çalışanla genel katılımlı canlı yayınlanan bir toplantı düzenledi. İşçiler sahnenin bir köşesinde otururlarken, diğer beş boş sandalye herbiri süslü isimlerle birlikte orada olmayan CEO'lara ayrılmıştı. Sanders, yöneticileri tartışmaya katılmaya davet etmişti, ancak hiçbiri kabul etmedi.

Düzenleme, Birleşik Devletler'de var olan zalim eşitsizliğin görsel bir temsiliydi. On sandalye on insanı temsil ediyordu: beş işçi ay sonunu getirmek için mücadele ediyor ve onların beş farklı patronu da orda bulunmaya zahmet etmeyecek kadar meşgul ve mecbur edilmeyecek kadar güçlüler.

Sanders, boş sandalyeleri işaret ederek, "Sanırım, meydana çıkmadılar," dedi. "İçten bir çaba gösterdik, çünkü sanırım onlar için çalışanların aksine aldıkları maaş türünü korumak adına sıra dışı bir tartışma olacaktı." (Karışık hesaplar yaptım ve yayın süresi boyunca Amazon'un CEO'su Jeff Bezos kişisel olarak ortalama bir Amazon çalışanının maaşının beş yüz katı kadar para kazandı.)

Sanders, işçilerden çalışma ve yaşam koşullarını açıklamalarını isteyerek toplantıyı açtı. On bir yıllık Amerikan Havayolları çalışanı olan Heather Hudson, "Günde on iki saat çalışıyorum," dedi. Yetersiz maaşını yemek çekleri ile tamamlayan Bayan Hudson, "tüm bunların en rahatsız edici tarafı aşırı derecede başarılı bir şirket için çalışıyor oluşumuzdur," diye ekleyerek, "iş arkadaşlarınızla aynı doğrultuda sosyal hizmetlerde yer almanın ne kadar aşağılayıcı" olduğunu anlattı.

Walmart'ta on sekiz yıl çalışmış olan Cynthia Murray, "Yetersiz kadroyla, aşırı çalıştık ve bize hürmet etmediler," dedi. Müdürlerin sürekli tacizinden ve otobüs biletini karşılayacak paraları olmayan işçilerin işe bir saat yürüyerek gidişlerinden bahsetti. Bir yıl, şirketin, kış tatili sırasında işçileri adına birbirlerine yiyecek vermek için bağış kutuları koyduğunu anlattı. “İşçiler, diğer işçileri beslemek için yiyecek toplamak zorunda”, diye tekrarladı Sanders, “dünyanın en zengin ailelerinden birinin sahibi olduğu bir şirkette.”

Yedi yıldır Disney çalışanı olan Artemis Bell, Sanders'a saatte 11.86 dolar kazandığını söyledi. "İnsan saatte 11.86 dolarla nasıl geçinir?" diye sordu. "Biz gerçekten geçinemiyoruz," diye cevapladı. "Sahip olduğumuz yatak odalarından daha fazla oda kiracılarımız olsa bile, zor bela kazanıyoruz." Bell, on yıl boyunca haftada altı gün Disney için çalıştıktan sonra arabasında uyuklayıp ölen bir iş arkadaşının hikayesini anlattı. Sanders, Disney'in yakın zamanda CEO Bob Iger'e 423 milyon dolarlık bir maaş paketi verdiğini belirtti.

Elbette üst düzey yöneticilerin eksikliğini açıklayan genel katılımlı toplantının ideolojik çerçevesi idi - "CEO'lar İşçilere Karşı". Kapitalistler, işçilerin düşmanları olarak değil onların değerli iş yaratıcıları ve hayırsever iş sağlayıcıları olarak düşünülmeyi tercih ederler.

Ancak, toplantıda net bir şekilde ortaya konduğu gibi, CEO'lar, işçileri yoksulluk seviyesinde ücretlere, durmadan küçülen sosyal yardımlara, çok az iş güvenliğine, makul olmayan performans standartlarına, tehlikeli çalışma koşullarına ve sabote edilen toplu pazarlık girişimlerine maruz bırakarak, işçilerinin çıkarlarını etkin bir şekilde baltalarlar. Bir şirket dışarıya iş yaptırdığı ya da yalnızca part-time işe alım yaptığında böylece düşük ücretli çalışanlarına sağlık bakım hizmeti sağlamak zorunda kalmaz; yani CEO'lar işçilerin aleyhindedir. Bir şirket, alın terleriyle karı üreten insanlara adil bir ücret ödemek yerine vergi indirimi sağlamak için lobicileri kiralama yoluyla karlarını yatırdıklarında, yani CEO'lar işçilerin aleyhindedir.

Bazı çalışanlar, iş arkadaşlarını (yani, göçmenleri), rakipleri olarak düşünürler. Hatta bazıları, patron için iyi olan işçi için de iyidir yemini yutarak, patronlarının rakibinin rakipleri olduğunu düşünür. Fakat Sanders'ın sahneye çıkardığı işçiler farklı bir bakış açısına sahiptiler. Patronu işçilerin gerçek rakibi olarak gördüler. Hudson, "Sanırım artık şirketin bu karları bizimle bölüşmesinin zamanı," dedi.

KAPİTALİZM VE SINIF

Sanders'ın çizdiği çerçeveye, kapitalizmi farklı sınıfların birbirleriyle rakabete girdiği bir sistem olarak anlayan sosyalistler aşinadır. Patronlar mümkün olan en ucuz fiyata işçilerinden en çok emek gücünü zorla almaya çalışırlarken, işçiler, değişken koordinasyon ve başarı dereceleriyle birlikte, kapitalist sınıftan imtiyazları zorlayarak iyi bir yaşamı güvenceye almaya çalışırlar.

Sosyalistler bu çatışmayı talihsiz bir arıza olarak değil, kapitalizmin doğal bir özelliği olarak görüyorlar. Bütün insanlar teorik olarak eşit olarak yaratılmış olsalar da, kapitalizmde bazılarının parası, toprakları ya da fabrikaları var, diğerlerinin ise yok. Yoksullar hayatta kalmak için emek güçlerini satmak zorundalar.

Bu düzen işçileri iş ve yapay olarak kıt kaynaklar için birbirleriyle yarış içine soktuğundan aşağı çeken bir rekabet oluşturur. İşçiler kötüleşen ücret ve koşulları kabul ederler, çünkü başlarını sokacak bir çatı elde etmek ya da çocuklarını doyurmak için emek güçlerini satmak zorundadırlar. Kapitalistler kar hanelerine yarayan her şeyi yaparak, yaşanmaz ücretler ödeyerek, sosyal yardımları keserek bu çaresizlikten yararlanırlar. Bu da işçileri çok daha çaresiz kılıyor, böylece kapitalistler, servetin en üsttekilere transferi ve günümüzde şahit olduğumuz vicdansız maddi eşitsizlik ile sonuçlanan işçilerin sömürülmesinde daha çok koza sahip oluyorlar.

Bu, patronlar kişisel olarak aşağılık ya da çürük elmalar demek değildir. Bazı patronlar zalim, bazıları ise kibardır. Onların hepsini birleştiren şey şirket gereksinimleri tarafından disipline edilmeleridir. Ve şirketler bir tek şeye gereksinim duyarlar: kar.

Gazap Üzümleri'nde, John Steinbeck bir banka veya bir şirketi bir canavara benzetiyordu. “Canavar her zaman kar etmek zorunda. Bekleyemez. Ölür,” diye yazdı. "Canavarın büyümesi durduğunda, ölür. Tek bedende kalamaz." Kapitalizmin kendine mahsus özelliklerinden biri budur: her ekonomik aktör, piyasa mantığına, rekabet ve kâr maksimizasyonunun belirleyicilerine göre disipline edilir. Şirketler kar etmeyi sürdürmezlerse, başka şirketler tarafından yok edilirler. Kar etmenin en sağlam yolu, Bernie Sanders'ın genel katılımlı toplantı sırasında Amazon, American Airlines, Disney, McDonald's ve Walmart işçilerinin açıkladıkları tüm araçlar yoluyla işçi maliyetlerini düşürmektir.

Bu yüzden sosyalistler kapitalizmin tüm insanlar için insana yakışır bir hayat sağlayamayacağına inanıyorlar. Bunun yerine piyasanın emirlerine kafa tutmalıyız ve toplumu, özel kar değil, insan ihtiyacı etrafında yeniden düzenlemeliyiz.

"BİR BAKIMA İNSANLAR HARCANABİLİR"

Toplantının ortasında Bernie Sanders, Jeff Bezos'un kendi kişisel servetini, yani, "“Bu kadar çok maddi kaynağı dağıtmak için görebildiğim tek yol Amazon kazançlarımı uzay yolculuğuna dönüştürmek," diyerek tartıştığı bir klip ile başlayan bir videoyu gösterdi.

Kan dondurucuydu, özellikle de Amazon işçisi Seth King Bezos'un karlarını oluşturduğu depolardaki çalışma deneyimlerini aktardıktan sonra. King, başlangıçta maaştan hariç cazip yan ödemelerle Amazon'un cazip geldiğini ancak çok çabuk şirketin işletme modelinin işçiler bu çekiciliğin keyfini bile süremeden onların tüketilmesi üzerine kurulu olduğunu öğrendiğini söyledi.

King, "Döner kapının yerlere savurduğu bedenler," diye ekledi. "Dört gün boyunca günde on saat oturmaya bile izin verilmeden ayakta durmak ve yürümek." Çalışanların birbirleriyle konuşmalarına izin verilmeyen, her hareketin izlendiği ve çalışan performansının her gün imkansız standartlara göre ölçüldüğü bir çalışma ortamı tanımladı. Eski bir bahriyeli olan King, performansının yüksek olduğunu hissettiği günlerde bile standardın yüzde 20 altına düştüğünü söyledi.

İşyerinin pencerelerinin olmadığına işaret ederek, "Ortam çok izole ve boğucu idi," dedi. King, ona haftada o da sadece uyumakla geçirdiği bir gün bırakan Amazon'daki işine ilave başka bir iş buldu. Kopma noktasına gelmesini ve kendine sorduğu soruyu şöyle anlattı: "Eğer hayatımda elde edebileceğimin en iyisi buysa, neden hala buradayım?" İntiharla eş anlamlı düşünceler sonunda onu Amazon'u bırakmaya sürükledi. "Size böyle hissettirecek başka bir çalışma ortamı yoktur," dedi.

Kısa süreli sessizlikten sonra Sanders ekledi: "“Ve bu, servetini her gün 275 milyon dolar arttıran bir kişinin sahip olduğu bir şirkettir.”

"Bir bakıma insanlar harcanabilir," dedi Sanders. "Pestili çıkana kadar birilerini çalıştırırız ve onlardan kurtulup başkalarını çağırırız. İnsanların saygı gördüğü, gelişmesine yardım edildiği bir kültür değildir. Rahat edip etmediğimiz bir ekonomik kültür türü mü diye kendimize sormalıyız. Ve sanırım çoğu Amerikalı için değil."

An, Sanders'ın Amerikan politikasına katkısını yansıtıyordu. Ülkenin tüm politikacıları ve her renkten ünlü arasında sınıflar arası çatışmaya uzak ara en çok vurgu yapandı.

Kapitalizmin rekabetçi itici güçlerinin ötesine geçmek ve sosyalizme yönelmek için milyonlarca insan toplumun her alanında sınıf-bilinçli mücadeleye girişmek zorunda kalacak. Sınıfların uyum içinde bir arada olmadığını anlamak -zaten bir sınıf savaşı var; tek seçenek ona direnip direnmemek- sınıf bilincinin temelidir. Sosyalistlerin öncelikli görevlerinden biri, insanların tam da bu fikirle temas etmelerini sağlamaktır.

Bizler, üsttekilere boyun eğildiği ve alttakilerin muhalefetinin perişan ve yıpranmış olduğu acımasız bir tahakküm çağında yaşıyoruz. Fakat, Amerika'daki en halkçı politikacının sınıf çatışması fikrini yaygınlaştırmanın yollarını aradığına ve milyonlarca insanın da dinlediğine dair cesaretlendirici bir işaret var.

*www.jacobinmag.com sitesindeki yazıdan Türkçe'ye amatörce çevrilmiştir.

(ÖZGÜRLÜK)

Kategorie: Üretim-Katkı-Tartışma

EKONOMİK DEĞİL "TÜRKLÜK" KRİZİ

Türkiye'de şu anda yaşanılan kriz ne kapitalizmin krizidir ne de ABD ile olan siyasi çatışmanın tetiklediği bir krizdir. Görüntüde böyle olabilir ancak işin özü çok farklıdır.

"Türk" toplumunun içindeki bireylerin doksan yıldır bilinçleri gerici milliyetçilik ile o kadar yıkanmış ki, büyüklük kompleksleri içinde tüm toplum ve içindeki bireyler, dünyanın sadece Türkiye ve kendi çevrelerinde döndüğü yanılsaması içinde kavruluyor. Sanırsınız ki ABD her gün Türkiye'yle yatıp kalkıyor. Oysa yok böyle bir şey. ABD'nin sadece iki tane derdi var. Birincisi dünya üzerindeki hegemonyasını, ikincisi ise iç pazarını kaybetmemek. Tüm olan biten "ticaret savaşları"nın gerçek nedeni, ABD'nin kendi iç pazarını Almanya ve Japonya'ya kaptırmak istemeyişidir. En basit örnek ABD otomobil endüstrisi çökmek üzere... Bu yüzden, ABD için Türkiye, zurnanın zırt deliği bile değil ve "rahip" krizine rağmen en son gündem maddelerinden biridir... Senede Türkiye'ye yaptığı 10 milyar dolarlık ihracat toplam ekonomik büyüklüğü içinde bırakın kulak olmasını devede tüy bile değil... Türkiye sadece jeo-politik konumu gereği -enerji ve göç yolları üzerinde oluşu sebebiyle- kullanılacak ileri bir karakol. Ve hatta Türkiye'nin bölünmesi ABD için bölünmemesinden çok daha karlı. Gel gör ki anti-emperyalizm saçmalığıyla gerici milliyetçilik kusarak nefret saçanlar tüm bunları bildiklerinden demokratik toplumsal başkaldırı oluşması ihtimaline karşı halkı yanlış yönlendiriyorlar. Çünkü taptıkları bin yıllık devlet ve devletçilik yıkılabilir.

Bir diğer "Türklük" saçmalığı ise her olayı komplo teorileriyle açıklama sevdası. Basit bir kriz bile komplo teorileri ile karmakarışık hale getirilmelidir ki ezilen halklar gerçeği görmesinler. Aslında, komplo teorileriyle basit bir ekonomik krizi açıklama sevdasına düşenler "karşı" gibi göründükleri emperyalistlerin değirmenine su taşırlar ve tersinden emperyalisttirler. Çünkü karşı oldukları kapitalizm değildir; aslında emperyalizm de değildir. Onların tek derdi Türkiye'nin emperyalist bir ülke olamayışıdır.

Oysa, her şey çok basittir. Bu kriz, modern kapitalist toplumda çekirdek, yani merkezdeki ülkelerin çevre, yani periferdeki ülkelere çizmiş olduğu rol ve onları mecbur ederek üzerilerine biçtiği kaftandan başka bir şey değildir. Ve her seferinde ve her ekonomik kriz sonrası olan biten budur. Çünkü neoliberalizm ya da postmodernizm sadece ideolojik dalgalanmalar değildir aynı zamanda ekonomik düzenlemelerdir - borçlandırma, deregulasyon veya özelleştirme gibi. Görülmesi gereken, gelişmekte kalan ülkeler kendilerine biçilen bu role sadık kalmaya zorunludurlar, çünkü tarihsel olarak üretimin gelişiminin mucidi ve patent sahibi batı'dır. Onların sahip olduğunu tüketeceğim dediğin sürece de onların kurallarına uymak zorundasındır.

Tüm bunlar ışığında, çözüm olarak, bu tür ekonomik krizlerden çıkmanın sadece iki yolu vardır: birincisi ekonomik krize düşen/düşürülen gelişmekte olan ülkeye biçilen rol gereği modern kapitalist toplumda periferdeki ülkelere merkez ülkeler tarafından her seferinde dayatılan kemer sıkma politikalarını(IMF, Dünya Bankası vb.) kabul edip uygulamaya sokmak ya da ikincisi, ezilen halkların yanında saf tutarak birlikte demokratik sosyalist bir devrimi kucaklamak...

Başka ne çare ne de çözüm vardır...

Birini seçmek zorundasınız...

Ve tek kurtuluş özgürlükçü demokratik sosyalizm'dedir.

Eğer "Türklük"ten kurtulunursa....

ÖZGÜR DEVRİM

Kategorie: Üretim-Katkı-Tartışma

CESUR OLMA ZAMANI

MATHIEU DESAN / MICHAEL A. MCCARTHY

(Ç.N. Genelde göz ardı ettiğimiz bir şey var. Bu dünyada biz radikallere vazgeçilmezlerimiz nelerdir diye sorsalar, çoğunluğumuz toplumsal olarak devrim, sosyalizm vb. der. Bireysel ya da duygusal olarak büyük çoğunluk aşk der. Radikal solcu olmayanlara sorsanız, çoğunluğu para ya da statü veya güç ve de benzer şeyler söylerler. Oysa tüm bunların üstünde ve tüm bunlardan öte bir olmazsa olmaz, unutturulan, üstü örtülen, farkına varılmasına izin verilmeyen ve de farkına varılamayan bir olgu var. "Su gibi aziz, ekmek kadar mübarek, hava kadar lazım" bir olgu: ÖZGÜRLÜK. O olmadan ne sosyalizme ne de demokrasiye ulaşılabilir. Nihayetinde özgürlük yolunda ilerlemek için Türkiye'deki ezilenlerin geçmişin deneyimleri ışığında tartışmaları gereken: "Reform mu, devrim mi?" ikilemidir. Kavramsal tartışma kısırlığının yaşandığı ülkemizde bu gibi konuları masaya yatırmak bizi halkların doğrudan demokrasiye ve özgürlüğe ulaşması yolunda geliştirir. Kişilerle uğraşmak ise bizi köreltir. Sistemin istediği de zaten budur. Kavramsal düşünmemizi engelleyip bize sadece kişileri/görüntüleri tartıştırmak. Aksi halde sistemin özü bütün çıplaklığıyla gözler önüne serilir. Umarız bu çeviri ve yazılarımız özü gözler önüne sermede katkı sağlar.)

Sosyalizm parlak bir an yaşıyor. Azınlıktan çok çoğunluk için bir toplumun neye benzeyeceğinin cesur, dönüştürücü bir vizyonunu zorlama şansına sahiptir.

Marx'ın Almanya'nın Trier kentindeki doğumunun 200. yıldönümünde Karl Marx'lı yaya trafiği lambası. Thomas Lohnes / Getty Images

Alexandria Ocasio-Cortez'den tutun da Cynthia Nixon'a kadar, düzen politikalarına karşı çarpışan pek çok son dönem adayı eski bir düşünceye, demokratik sosyalizme yeni bir soluk getirdi. Fakat birileri kendilerini demokratik bir sosyalist olarak ilan ettiğinde, ne demek istiyor? Neyi kastediyor? Ve kapitalizme karşı bir alternatife sahip olunca ne yapmalı?

Sosyalistler seçimler için adaylıklarını koydukça ya da ilericileri desteklemeyi düşündükçe, olası gizli tuzaklarla karşı karşıya kalıyorlar - en önemlisi, seçim çalışmaları derinleştikçe, sosyalizm görüşü yumuşama hatta bakış açısından uzaklaşma riski oluşturuyor. Seçim işi önemlidir, ancak sosyalistler olarak politik bağımsızlığımız, sosyalizme olan sadakatimize bağlıdır.

SOSYALİZME KARŞI KAPİTALİZM

Niçin demokratik sosyalizm hakkında konuşmak gerekirse, önce kapitalizmde neyin yanlış olduğunu ve sosyalist bir alternatifin neye benzeyeceğini konuşmalıyız.

Kapitalizm, günümüzde insan ıstırabının başlıca kaynağı ve en kötü insan davranışlarını teşvik eden bir sistemdir. Sosyalistler, bir toplumun ana kaynakları özel sektör tarafından üretildiği ve dağıtıldığı zaman sömürü, fırsat eşitsizlikleri ve egoist davranışların meydana geldiğine inanırlar.

Birincisi, işçiler ve işverenler arasındaki sömürücü ilişki kapitalizmin temel özelliğidir. Az sayıda insan toplumun üretken varlıklarına sahip olduğu için çoğu insan çalışmak için iş arayıp bulmak zorundadır. Bu işten üretilen zenginlik, işçiler üretse de sermayenin sahiplerine akar. Sendika temsilciliği ve maaş harici güzel yan ödemeler olsa bile, bu her işveren-işçi ilişkisinde geçerlidir.

İkincisi, kapitalizm içerisinde insanların hayatta ne kadar başarılı olacakları doğuştan epeyce etkilenir. Varlıklı ailelerde doğan çocuklar yetişkin olarak varlıklı kalmaya devam ederler. Yoksul ve işçi sınıfına mensup ailelerde doğan çocuklar çok yüksek tepelere tırmanmak zorundadırlar ve hayatlarının geleceğinde ise büyük ihtimalle işçi ve yoksul olmak vardır.

Başka bir deyişle kapitalizm, fırsat eşitsizlikleri üzerine kurulmuş bir sistemdir. Ve bu eşitsizlikleri onun yaşaması için gerekli olan kandır.

Zenginler tarafından işe alınmaya ihtiyacı olan devasa sayıdaki insan her nesilde yeniden üretilir. Onlar olmasaydı şirketler kimseyi sömüremezdi. Bazı çalışanlar merdivenleri tırmanabilir, müdür olabilir ya da belki bir gün kendi işini kurabilirken, bir bütün olarak işçi sınıfı kapitalizm altında kolektif devinimi asla elde edemez. İşçiler, kapitalizm içinde toplu ve sürekli olarak özgür değildirler.

Son olarak, kapitalizm işbirliği yerine çatışmayı, dayanışma yerine rekabeti üretir. İş için rekabet ederiz. Terfi için işte rekabet ederiz ve en çok ödüllendirilenler, herkesi değil kendini düşünenlerdir. Uzak ülkelerdeki işçiler ve çaresizce ülkemize girmeye çalışan göçmen işçiler ile rekabet ederiz. Ve sınıflar, ırklar ve cinsiyetler olarak rekabet ederiz.

Bu çatışma tamamen eşit olmayan şartların olduğu bir oyun alanı üzerinde kurgulanır; nadiren de olsa kazananlar layık oldukları için kazanır. Topluluklarında, ilişkilerinde, ailelerinde ve derneklerinde dayanışma aramayı sürdüren bu insanlar kapitalizm hakkında bir şeyden ziyade insanların temel ahlakını daha çok dile getirirler.

UFUKTAKİ SOSYALİZM

Neal Meyer, yakın zaman önce Jacobin için bir makalede demokratik sosyalizmi tanımladı: "herkesin gıda, sağlık bakım, iyi bir ev, zengin içerikli bir eğitim ve iyi maaşlı sendikalı bir iş hakkının olduğu bir dünya inşa etmek istiyoruz."

"İnsanların zengin ve yaratıcı bir yaşam sürmeleri ve gerçekten özgür olmaları için bu tür bir ekonomik güvenliğin gerekli olduğunu düşünüyoruz. ”

Bu tanım, kısa süre önce Alexandria Ocasio-Cortez tarafından Stephen Colbert’in The Late Show programında yankılandı:

"Modern, ahlaki ve varlıklı bir toplumda, Amerika'da hiç kimsenin yaşamak için çok fakir olmaması gerektiğine inanıyorum. Yani bunun anlamı, sağlık hizmetleri herkesin hakkıdır. Bu, her çocuğun, nerede doğmuş olursa olsun, kendi tercih ettiği üniversite ya da meslek okuluna erişime sahip olması anlamına gelir. Ve, anlarsın ya, insanların ev ve yiyecek sahibi olmasına olanak sağlamak ve ABD'de onurlu bir yaşam sürmelerine öncülük etmek için kamu yapılarına ve kamu politikalarına sahip olabilirsek sanırım hiç kimse evsiz kalmaz."

Bu reformlar kapitalizmde karşılaştığımız sefalete karşı koymak için çok önemli olmakla birlikte, sosyalizmi refah liberalizmi veya sosyal demokrasi ile eşitleme riskini de taşıyor. Ama bu şeyler aynı değil.

Sosyalizmin ne olduğu hakkında daha iyi bir fikir edinmek için, iki ayrı soruyu ele almamız gerekiyor. Birincisi, iyi bir toplumu yükseltecek olan ilke ve değerler nelerdir? Ve ikincisi, bu değerleri yükseltmek için en uygun olan kurum ve sosyal düzenleme türleri nelerdir?

Birincisi fırsat eşitliği ilkesidir. Hayattaki şanslar ve gelişebilme yeteneği herkese eşit olarak sunulmalıdır. Kapitalizm şartları içerisinde doğum, şans ya da bazı diğer doğuştan gelen nitelikler -birinin kendi çabası değil- insanların hayatta ne kadar başarılı olacaklarını belirleme eğilimindedirler. Çoğu şeyin, hatta gıda, barınak, sağlık ve emeklilik gibi en temel ihtiyaçların dağıtımı insanların ödeyebilmesine bağlıdır.

Ancak sosyalistler, bu koşullar ne olursa olsun herkesin gelişmeyi hak ettiğine inanırlar. Mallar ihtiyaca göre dağıtılmalı, ödeme gücüne göre değil.

İkincisi, dayanışma ilkesi. Sosyalistler, insanların birbirlerini önemsemesi ve birbirleriyle ilgilenmesi gerektiğine inanırlar. Öte yandan kapitalist piyasalar bölerler. Dayanışma ilkesinin iyi bir toplumun özünde olması gerektiğini düşünüyoruz. Kurtuluşun sosyalist bakış açısı, geleneklerimizin birbirimizi önemseme ve birbirimizle ilgilenmede bize yardımcı olduğu yerdir.

Bunlar, topluma daha geniş bir şekilde rehberlik etmesi gereken temel ilkelerdir - insanlar hedeflerini ve hayallerini gerçekleştirmede eşit şansa sahip olmalılar ve birbirimizi önemsemeliyiz. Bu anlamda sosyalizm sonuçlarla ilgilidir. Kapitalizm sadece bu sonuçları üretmekte başarısız olmakla kalmaz ayrıca onların önündeki en büyük engeldir.

Kapitalizmde ekonomik güç politik güçten ayrılmış görünür. Üretici güçlere sahip olmanın getirdiği ekonomik güç, kapitalistlerin işçilerin ücretlerini mümkün olduğu kadar düşük tutarken zengin olmalarına, toplumun geri kalanının herhangi bir demokratik katılımı olmaksızın ne üretileceğine karar vermelerine, ürünlerinin zararlı yönlerini gizlemelerine ve iş yapmanın zararlı maliyetlerini ("negatif dışsallıklar") geri kalanımızın üzerine yıkmalarına olanak tanır. Kapitalistler tüm bunların meşru olduğunu söylerler, çünkü "onların mülkiyeti".

Sosyalizm bu gücü toplumsallaştırmayı amaçlar. Kapitalistler, tüm bu gücü ellerinde tutamamalı ve tüm topluma etki edememelidir - bu demokratik ve adil değildir.

Ancak sosyalistler sadece özel mülkiyeti devlet mülkiyeti ile değiştirmek istemezler. Nasıl ki, kapitalistlerin ekonomik kaynaklar üzerinde orantısız kontrole sahip olması gerektiğine inanmıyorsak, aynı şekilde, "tepeden inme sosyalizm" yoluyla hesap sorulamaz memur ve bürokratların yatırım ve üretimi kontrol etme gücüne sahip olmaları gerektiğini de düşünmüyoruz. Bazı durumlarda, eski Sovyetler Birliği gibi, böyle bir sistemin başarısızlıkları bizzat kapitalizminkiler kadar nettir.

Sosyalizmin temel amacı, sadece endüstrinin kontrolünü ele geçiren devlet değil, aynı zamanda geniş halk kitlelerini -işyerlerinde, topluluklarında, evlerinde, okullarında, siyasetlerinde- toplumun sürücü koltuğunda olmaları için güçlendirmektir.

Yüksek düzeydeki devlet mülkiyetinin siyasi demokrasi ve yüksek bir yaşam standardıyla birleştirildiği Kuzey ülkelerinde bile, sosyalizm uzun bir yoldur. İnsanların hayatlarını maddi olarak daha iyi hale getirmek yeterli değildir. İşçiler için sendika temsilciliği kurmak yeterli değildir. Bu değişiklikler memnuniyetle karşılanacaktır, ancak sosyalizm bunların çok ötesindedir.

O ZAMAN, SOSYALİZM NEDİR?

Öyleyse, Norveç gibi sosyal demokrat ülkeler sosyalist değilse sosyalizm nedir?

Sosyalizme doğru ilerlemek, kapitalistlerin ekonomik gücünü, halkın toplumsal gücüne tabi kılmayı gerektirir. Fakat bunun tam olarak gerçekleşmesi kapitalistlerden tamamen kurtulmakla mümkündür. Sadece kitlesel kamu uygulamalarına yönelik özel kararlar halkın kontrolüne tabi olduğunda demokratik bir topluma sahip olacağız.

Bu demokratikleşme birtakım somut kurumlar aracılığıyla gerçekleştirilebilir: halk tabanına dayanan devlet planlama kurumları, işçi kooperatifleri, katılımcı kurullar. Fakat asıl önemli olan, halkın toplumun zenginlikleri üzerinde sadece resmi değil gerçek bir demokratik kontrolünün olmasıdır.

Sosyalizme yönelik vizyonumuzda şuna yer yoktur: kar biriktirme amacıyla üretim, ana üretken varlıkların özel mülkiyeti, çoğu kişinin hayatta kalabilmek için emek güçlerini sattıkları iş gücü piyasaları ve halkın iradesine duyarsız devletler.

Sadece bu koşullar altında fırsat eşitliği ve dayanışmayı teşvik edecek ve yeniden üretecek somut sosyalist kurumları kurmaya başlayabiliriz.

BİR SOSYALİST OLMAK

Sosyalist bakış açısı, bu uzun vadeli vizyon ile tanımlanmaktadır. Fakat bu vizyon, siyasetin pratik talepleri ile nasıl bağlantılı olmalıdır? Pratiğimizi nasıl belirlemelidir?

Yeni bir fırsatın eşiğindeyiz, ancak bir sosyalist olmak, gereğinden çok oportünist olmak ve ilkelerimizi unutmak arasındaki ince çizgide yürümeyi ve yeni yollar açan deneyimlere izin vermeyeceğimiz kadar sert olmayı gerektirir.

Sosyalist tarihin kaba bir tercümesi hareketi reformcu ve devrimci eğilimlere ayırır. Reformcular iddia edildiğine göre, politikaların gündelik pratiğine daha iyi uyum sağlamak için sosyalist doktrinin revize edilmesini savunurlarken, devrimciler, sosyalist teori ve pratiği yumuşatmayı reddederek, kapitalizme karşı radikal alternatif vizyonlarını savunan sosyalist pratiği bastırdılar.

Fakat demokratik sosyalist gelenek, bu ikiliği her zaman reddetmiştir. Reform ve devrim el ele gider. Herkese Sağlık Sigortası gibi geniş çaplı mücadelelerde sosyalist liderlik, nihayetinde sosyalist amaçların desteklenmesine öncülük ederek, halkın neyin politik olarak mümkün olduğuna dair algı ve bilincini dönüştürebilir. Dahası, reformlar işçi sınıfının savaşma kapasitesini oluşturabilir, kapitalizmin adalet, eşitlik ve dayanışma anlayışımızı tatmin etme ve daha radikal taleplerin yolunu açabilme sınırlarını açığa çıkarabilir. Reformlar insanların yaşamlarını iyileştirmekten daha fazlasını yapabilir - devrime yol açabilirler.

Sosyalizm için mücadele hem seçimlere katılmayı hem de kitlesel bir hareket inşa etmeyi gerektirir. Sosyalistleri seçmek, sosyalist fikirleri yaygınlaştıracak, işçi yanlısı bir yasal gündemi öne çıkaracak ve sosyalist yönetim şekli için paha biçilmez bir deneyim sunacaktır. Ancak hem sosyalist politikacıları hesap verebilir hale getirmek hem de en ılımlı reform gündeminin bile karşısında olan kapitalist gericiliğe karşı harekete geçmek için bir taban/halk hareketi de gereklidir.

Seçim politikalarına katılmayı reddetmek sosyalistleri marjinalliğe mahkum ediyor. Ancak, taban hareketlerinin ihmal edilmesi, sosyalist hükümetlerin anti-demokratik kapitalist yıkımın üstesinden gelmek için çoğunlukla güçsüz oldukları anlamına geldi. Geçmişte olduğu gibi bugün de demokratik sosyalistler, hem devrimsiz devrimciler, hem de reformsuz reformcular haline gelmekten, her iki tuzaktan da kaçınmak zorundalar.

Reformları ve seçim çabalarını takip eden sosyalistler, diğer ilerici güçlerle geniş ittifak içinde çalışacaklar. Ayrıca bu tür ittifaklara ihtiyacın farkına varmak bir şeydir ve bir diğeri de onlara sosyalist katılımın alacağı belirli bir şekli göz önünde bulundurmaktır. Söz konusu olan, 2016'dan beri ilerici politikaların yeniden geniş çaplı dirilişi içerisindeki yerimiz üzerine nasıl düşündüğümüz.

Özellikle sosyalistler ve Amerika'nın Demokratik Sosyalistleri (DSA), bu yeniden dirilmede tek oyuncu değillerdi. Devrimimiz, Adalet Demokratları ve Yepyeni Kongre gibi örgütlenmeler Demokrat Parti'yi sola itmek için Sanders kampanyasının enerjisinden yararlandılar. Gerçekten de, DSA'nın bir üyesi olmasına rağmen, Ocasio-Cortez geçtiğimiz günlerde, adaylığını koymak için onu ciddi olarak ilk destekleyenlerden olan Adalet Demokratları ve Yepyeni Kongre'ye başarısında çok daha fazla yer verdi.

Sosyalistler, bu örgütlenmelerin bir sol seçim rejiminde oynadıkları hayati rolü memnuniyetle karşılamalıdırlar. Fakat sosyalistleri ilerici soldaki diğer güçlerden ayıran şey nedir?

Cevap, elbette, sosyalizm vizyonumuzdur.

Bu vizyon, sosyalist stratejiye tutarlılık ve amaç kazandırır. Sadece zalim ve merhameti olmayan bir dünyada yapabildiğimiz kadar bir parça insanlığı yerine getirmek istemiyoruz aynı zamanda topluma hükmeden sınıf iktidar ilişkilerini de dönüştürmek istiyoruz.

Sosyalistler, ilerici değişim için seçim kampanyalarında iyi niyet elçileri olmalıdır. Ancak bizim rolümüz onları sınırlarının ötesine zorlamak ve daha temel toplumsal dönüşüm için kendimizi ortaya koymaktır. Soru, bağımsız kimliğimiz korurken etkili olarak nasıl güç birliklerine katılacağımız. Sonuç olarak arka planda bu kimlik ve vizyon olmadan sosyalist olmak niçin tedirgin etsin?

Tarihsel olarak, sosyalizmin politik profili büyüdükçe, dolayısıyla özümsenme tehlikesi de etkisinin kademeli olarak azalması üzerine şekilsiz bir "ilericiliğe" dönüştü. Sosyalistler, kendiliğinden sosyalist politikaların tasdikine doğru yakında olan solcu politik değişim tarafından sunulan fırsatı yanlış anlayarak şeytana uymaktan kaçınmalıdır. Sosyalistler olarak öncelikli amacımız, bunu ya da şunu veya ilerici reformları ya da adayları zorlamak değil, sosyalizm için bir hareket inşa etmektir. Bizi sosyalist yapan şey, sadece bu tür reform ve adaylara destek olmak değildir. Daha ziyade, onları destekliyoruz çünkü bizler sosyalistiz.

Bizim gücümüz bu nedenle önemli olsalar da yasama ya da seçim zaferleri ile değil fakat onları gelecek vizyonumuza bağlayarak bunları sosyalist bir anlam ile aşılama kabiliyetimiz ile ölçülür. Siyasi ibreyi sola doğru döndürmek yeterli değildir; mesele kapitalizmi aşmak için etkili şekilde kendini ortaya koymada bunu kullanmaktır.

ADI NE OLURSA OLSUN

.İşte bu yüzden, ne istediğimiz ve kim olduğumuz hakkında açık olmak sosyalistler için çok önemlidir. Uzun vadeli vizyonumuz bizi diğer ilerici güçlerden ayıran şeydir. Hareketlere veya kampanyalara sosyalist olarak açıkça katılmalıyız. Bu makyaj değil, ancak stratejik bir düşüncedir. Politik kimliğimizi siyasi çıkarlar doğrultusunda yumuşatırsak, zaferlerimiz artık bizim haline gelmezler ve kendi amacımızın altını oymuş oluruz.

Bu nedenle, “sosyalist” etikette ısrar etmek ve onunla ne demek istediğimizi tanımlamak ıvır zıvır bir konu değildir. Sosyalizmin, Amerikan siyasetinde meşru bir duruş olarak, özellikle de genç insanlar arasında, olağanüstü şekilde eski haline döndürülmesi, on yıllardır sosyalist hareketin en önemli gelişmelerinden biridir. Bu zamana dek kavramın büyüklüğü, politik kimliğimizi meşrulaştırmaya ve daha fazla insanı sosyalist fikirlerle temasa sokmaya yardımcı olduğu için bir değere sahip olmuştur.

Sosyalizmin popülaritesi büyüdükçe, onu başaşağı etmemeliyiz. Liberaller bunu bizim yerimize zaten yapıyorlar. Orta yolcu sefiller sosyalistlere kızıl damgası vurmaya devam edecek olsalar da, daha ileri görüşlü liberaller sosyalizmin popülaritesinden faydalanmaya çalışacaklardır.

Özellikle de Ocasio-Cortez'in birinci derecede düzeni alt üst etmesinden beri, liberallerin, bir yandan sosyalizmin özel çekiciliğini önemsiz gibi gösterirken ve tercih öncelikli liberalizm markalarından neredeyse ayırt edilemez olan "demokratik sosyalizm" kavramını yeniden tanımlarken, diğer taraftan Demokratik Parti'nin geleceği olarak onu yukarıya kaldıran el sallayışlarını gördük. Bu artan etkimizi gösterir, ancak aynı zamanda işbirliği riskini de beraberinde getirir. Sosyalistler olarak, Demokratları sola zorlarken sosyalizmin içini boşaltmamalıyız.

Şu an çok heyecan verici, ancak sosyalistler arkamızı çok zor sıvazlamamalılar. Sosyalizm politik sağduyuya dönüştüğünde, üye kayıtları ve oy sayıları sosyalist fikirlerin ilerlemesinin daha az itimat edilen ölçüleri haline gelir. Liberaller, pek çok kendini "sosyalist" olarak tanımlayanların kendilerinden olduğunu iddia etmeye çalışacaklar. Bu nedenle eğer sosyalistler inisiyatifi elden bırakmak istemiyorlarsa onları liberallerden ayıran şeyler konusunda net olmalıdırlar.

İnsanlar "sosyalizm" ile neyi kast ederlerse etsinler, onun yeni keşfedilmiş popüleritesi muazzam bir fırsattır. Fakat demokratik sosyalizm sorusu her zamanki gibi yerinde duruyor: Liberalizmin ileri bir kanadı ile mi yetinmeliyiz ya da daha fazlası mı olmalıyız? Sosyalist hareketler tarihsel olarak kendi başarılarının kurbanı haline gelmiştir: gücümüz arttıkça, kısa vadeli kazanımlar için uzun vadeli vizyonu feda etme eğilimindeyizdir. İvmemiz üzerine ekleme yaparak geliştirmenin bir parçası olarak sosyalistler, daha geniş çaplı ilerlemeci bir eko sistemde sosyalistler olarak rolümüzün ne olduğunu dikkate almalıdırlar. Bizler sadece çeşitli ilerici gayelerin hücum kıtaları mıyız? İlerici adayların, hatta sosyalist olmayanların bir propaganda ordusu muyuz? Kim kimi örgütlüyor?

Sosyalistlerin mücadelesi, her zaman, total dönüşüme olan bağlılığımız ile pratik politikaların gereklilikleri arasındaki gerginlikte yaşamaktaydı. Fakat sosyalistler olarak kimliğimiz, sonunda uzun vadeli sosyalizm vizyonumuza sarılıyor. O bizi tanımlayan şeydir ve mümkün olanın sınırlarını değiştiren sürekli daha cesur talepleri zorlama kabiliyetimize güç verendir. Yakın zamanki başarılarımız büyüme için yeni fırsatlar getirdi. Onlardan faydalandıkça, bu vizyonda ısrar etmeliyiz. Sonuçta, onsuz biz neyiz?

*www.jacobinmag.com sitesindeki yazıdan Türkçe'ye amatörce çevrilmiştir.

(ÖZGÜRLÜK)

Kategorie: Üretim-Katkı-Tartışma

RAHMİ KÖKSAL

Kategorie: Üretim-Katkı-Tartışma

DEMOKRATİK SOSYALİZM DEMOKRASİ İLE İLGİLİDİR

SHAWN GUDE

(Ç.N.: Tüm bu çabalar ve girişimler ışığında seçmemiz gereken yolu bulmada kendimize sormamız gereken sorular var: Nasıl bir demokrasi savunuyoruz? Radikal reformlar mı yoksa devrim mi istiyoruz? Batı'daki geçmişin deneyimlerinin izinden giderek uygulanacak reformlar -İsveç'teki Rehn-Meidner Modeli gibi- toplumsal değişimi ezilen sınıfların lehinde değiştirebilir mi? Yoksa tüm bu reformlar tam tersine ölüm döşeğindeki kapitalizme hayat öpücüğü mü verir? Biçimsel demokrasi-birey mi, yoksa gerçek demokrasi-toplum mu? Kimlik mücadelesi mi, sınıf mücadelesi mi? Ve benzerleri... Sormamız ve tartışmamız gerekenlerdir... Unutulmaması gereken çok önemli bir nokta var: "büyük beyinler fikirleri, orta beyinler olayları, küçük beyinler ise" Tayyipleri, Trumpları, Putinleri konuşur. Çünkü Tayyipler, Trumplar, Putinler sadece gerçeğin üstünü örtmeye yarayan kullanım süreleri belirli araçlardır. Değişim istiyorsak görüntüyü değil özü tartışmalıyız... Özeleştiriyi karanlık boşluğa atıp sadece eleştiri ipine tutunup sallanmadan... Çünkü özeleştirinin olmadığı yerde çürüme başlar. Aynı geçmişte reel sosyalizmler'de olduğu gibi. Ve aynı şu anda Türkiye'de olan gibi...)

Demokratik sosyalizmin özünde basit bir fikir vardır: demokrasi iyidir ve genişletilmelidir.

Demokratik sosyalizm hakkında konuşmanın birçok yolu vardır. Bazıları adalet ve eşitliğe odaklanır. Diğerleri ise kapitalizmin “irrasyonelliğini” düzeltme ihtiyacını vurgulamaktadır. Bütün bunlara rağmen diğerleri “histerik sefaleti sıradan mutsuzluğa dönüştürmekten” söz ederler.

Günün demokratik sosyalisti Alexandria Ocasio-Cortez kısa bir süre önce Stephen Colbert’in tv şovunda kendi tanımını verdi:

Hiç de fena sayılmaz.

Ancak vurgulamak istediğim şudur: özünde demokratik sosyalizm var olduğu yerde demokrasiyi derinleştirmek, mevcut olmadığı yerde ise demokrasiyi getirmektir. ABD gibi ülkelerde bu, siyasal arenada halka ait kontrolün kapsamını arttırmak ve sosyal ve ekonomik alanları kapsayacak şekilde genişletmek anlamına geliyor.

Bu oldukça masum gelebilir - günümüzde kim demokrasi taraftarı değil ki? Fakat demokratik sosyalistlerin akıllarında daha geniş kapsamlı bir şeyler var. Bize göre demokrasi, herkesin geride kalabildiği tartışmasız bir norm ve kurallar dizisi, basitçe prosedürlerin basmakalıp bir bütünleştirilmesi değildir. Uzmanların, seçkinlerin ya da "daha üstünler"in değil, sıradan insanların kendilerine hükmettikleri oldukça radikal bir fikirdir. Aşırı hiyerarşilerin yerle bir edilmesini, gereksiz zenginlik ve güç ve ayrıcalık veren yapıların parçalanmasını tanımlamak için kullandığımız sözdür.

Demokrasi yükselişte olduğunda, devletin tepesindeki despot ve diktatörlere karşı gelir. Karar alma gücünü dev şirketlerden söküp alır, copu polisin elinden çekip alır, zorbalık eden kocayı otoritesinden mahrum bırakır. Emperyal gücü dize getirir ve sömürge öznenin, köle ve işçinin başını yukarıya kaldırır.

Demokratik sosyalistler ezilenlerin mücadelesinin bu uzun tarihinin soyunu devam ettirirler. Geçmiş çağlarda krallar ve kiliseler halk üzerinde hüküm sürüyorlardı. Kapitalizmin gelişiyle, feodalizmin zincirleri kırıldı. Fakat yeni tahakküm biçimleri ortaya çıktı. İktisadi faaliyetin araçlarına -fabrikalar, madenler, demiryolları- sahip olanlar, satmak için sadece emek gücü olanlar üzerinde olağanüstü bir güce sahip oldular.

İşçi partileri, radikal sendikalar ve diğer işçi sınıfı dernekleri aracılığıyla örgütlenen sosyalist hareket, buna karşılık olarak ortaya çıktı. Sosyalistler, mantıksal sonuçlara götüren Aydınlanma'nın özerklik ve kendi kaderini tayin etme ideallerini aldılar ve sordular, eğer tüm insanlar eşitse, o zaman birine keyfi olarak bir başkasını yönetme hakkı veren nedir? Sermaye neden kral olmak zorunda?

Bu temel fikir, on dokuzuncu ve yirminci yüzyıl boyunca demokratik sosyalistlere canlılık kazandırdı.

Erken dönem Avrupa sosyalist partileri, sınıf temelli oy kullanma kısıtlamalarına ve basın özgürlüğüne yönelik baskılara karşı mücadele etti. Amerikan sosyalizminin savunucularından Eugene Debs, I. Dünya Savaşı'nı demokrasi karşıtı bir çılgınlık olarak ilan etti ve "Wall Street'in aristokrat sınıfı"nın devrilmesi çağrısında bulundu. Sosyalistler, işyeri despotizminin yerine demokratik hakların temellerinin atıldığı militan işçi hareketlerini örgütlediler (sadece bir örnek olarak, Ford Motor Company işçileri hizada tutmak için casuslar ve kiralık katiller istihdam etti). Sosyalist insan hakları lideri Bayard Rustin, Amerikan demokrasisini boğan ırkçı bir kast sistemini ortadan kaldırmak için gerekli taktik beceriye katkıda bulundu. Sosyalist feministler kamu ve özel arasındaki duvarları yıktılar ve eşit muameleye dayanan romantik eşler anlayışını yerleştirme gereğini savundular. Daha yakın zamanlarda, demokratik sosyalistler Jamaika'daki sömürgeciliğe, Bolivya'daki şirket kurallarına ve Arjantin'deki kürtaj karşıtı yasalara karşı direnişe öncülük etmiştir.

Fakat önemli ilerlemelere rağmen, hala erken dönem sosyalistlerin tiksindikleri pek çok despotizm ile birlikte yaşıyoruz.

Amerikan işyeri en göze çarpan örneklerden biridir. Çoğu insanın yetişkin hayatının büyük kısmını harcadığı yer, aynı zamanda işçilerin en temel demokratik özgürlüklerin vazgeçtikleri bir yer. Patronlar emrindekileri herhangi bir nedenle kovabilirler. İşçilere ne söyleyip ne söylemeyeceklerini bildirirler. Şantiyenin bulunduğu yerde kalmasına veya yurt dışına taşınmasına karar verebilirler. Sadece kendileri şirketin karlarının nasıl harcanacağını ve işletmenin yarattığı kaynaklar ile nasıl yatırım yapılacağını belirlerler.

Demokrasi, insanların yaşamlarını etkileyen kararlar üzerinde eşit kontrol sahibi olmaları gerektiğini söyler. Kapitalizm ise gözünün içine baka baka alay eder.

Ya da daha demokratik bir alanı, politik arenayı düşünün. Bizzat geçmiş demokratik hareketlerin bir zaferi olan bir insan bir oy resmi güvencelerine rağmen, kapitalizmin kaçınılmaz olarak yarattığı servet eşitsizlikleri geleneksel politik sürece sızar. Zengin para babası politikacılar, düşünce kuruluşlarını finanse ediyor ve lobicileri sevk ediyorlar. Hangi politikacıların yükselip düşeceğine, hangi fikirlerin tedavülde dolaşacağına ve seçilmiş yetkililerin ne tür politikalara öncelik vereceklerine etki ederler.

Her şeyin ötesinde iş dünyasının çıkarlarının önemli bir kozu var: ekonominin tüm kumanda kollarını kontrol ederler. Kapitalist demokrasinin tarihinin belirli anlarında - özellikle de II. Dünya Dünyası'ndan sonra, İsveç gibi ülkelerde - örgütlü emek yeterince güçlüydü ve tarihsel olarak haklarından mahrum edilen sol partiler nispeten güçlü bir siyasi sesle konuşmak için yeterince güçlüydü. Ancak, iş dünyası liderleri ekonomiyi etkin bir şekilde durdurabileceğinden, çıkarlarının dikkate alınması gerekiyordu. "İş dünyası güveni," "siyasi eşitlik"e galip geldi.

Sosyalistlere göre bu kabul edilemez. Demokrasiyi sistematik olarak evcilleştiren bir sosyal düzenlemeye, özellikle de insanların günlük yaşamları için hayati olan yerlerde, kolayca müsamaha gösteremeyiz.

Savunduğumuz radikal reformların tümü, toplumdaki demokratik ilkelere göre çalışan kararların, ilişkilerin ve yapıların miktarını ve derecesini arttırmayı amaçlamaktadır. Sermayenin yatırım üzerindeki kontrolü, ekonomi politiğin yönü üzerinde çok fazla şey söylemektedir; kilit sanayileri devletleştirmeli ve işçi kooperatiflerini teşvik etmeliyiz. Göç sistemi insanları paryalara dönüştürüyor; ICE'yi (Amerika Birleşik Devletleri Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza) kaldırmalı ve herkesin oy kullanmasına izin verilmeli, oturma izni olsun ya da olmasın. Özel konutlara dayanma geliştiricilere insanların yaşamlarını sürdürme araçları üzerinde haksız bir baskı gücü sağlar; milyonlarca birim sosyal konut inşa etmeliyiz. ABD emperyalizmi, dünyadaki ülkelerde demokratik hareketleri acımasızca baltalıyor; Amerika’nın imparatorluğunu ortadan kaldırmalıyız. Fosil yakıt şirketlerinin varlığı, gelecekte halka ait kararlar alma yeteneğimizi de tehdit ediyor; bu işe son vermeliyiz.

Gücü olanlar ondan yoksun olmayı sevmezler. İster krallar ya da patrikler, isterse kapitalistler ya da polisler olsun, daha fazla güç eşitliğine doğru bir kayma tehdidi gaddar bir karşı saldırıyı teşvik edebilir. Ancak seçkin sınıfın muhalefeti karşısında geri çekilme hala efendi-köle ilişkisi olan toplumsal bir düzeni kabul etmek demektir. Daha iyi, daha demokratik bir dünya mümkün.

*www.jacobinmag.com sitesindeki yazıdan Türkçe'ye amatörce çevrilmiştir.

(ÖZGÜRLÜK)

Kategorie: Üretim-Katkı-Tartışma

Seite 8 von 42

Özgürlük

Gezi Halktır

Ziyaret

Dosyalar

Broşürler

Çok Okunanlar

SOLDAN GELEN NEOLİBERALİZM

CEO'LAR İŞÇİLERE KARŞI

EKONOMİK DEĞİL "TÜRKLÜK" KRİZİ

CESUR OLMA ZAMANI

RAHMİ KÖKSAL

DEMOKRATİK SOSYALİZM DEMOKRASİ İLE İLGİLİDİR

Son Eklenenler

Beitragkategorie